بیکاری
بیشغلی و نداشتن کار را بیکاری گویند. از آن به مناسبت در باب زکات وتجارت سخن رفته است.
محتویات
بیکاری با وجود قدرت
بیکار بودن با داشتن قدرت بر کار (بطالت) مکروه است
[۱]
[۲]
[۳]
و در روایاتی چند از آن نهی شده و پیامدهای سوئی- همچون نقصان عقل، سقوط و بیارزشی دیدگاه چنین کسی نزد مردم و از بین رفتن عزّت و ابتلا به خواری برای آن ذکر شده است.
[۴]
[۵]
در روایتی به نقل از موسی بن جعفر علیهما السّلام آمده است: «خداوند بندۀ بیکار را دشمن میدارد.»
[۶]
وجوب کسبوکار با توقف نفقه واجب بر آن
در فرض توقّف نفقۀ واجب بر کسب و قدرت فرد بر آن، بیکاری حرام و کسبوکار، واجب خواهد بود. [۷]
دادن زکات به شخص عاطل و باطل
آیا دادن سهم فقرا از زکات به کسی که در عین قدرت بر کسب، از روی بطالت کسب را رها کرده و در نتیجه نیازمند زکات شده، جایز است یا نه؟ مسئله اختلافی است.
[۸]
[۹]
[۱۰]
عدم جواز به مشهور نسبت داده شده است.
[۱۱]
صورت استحقاق پدر و مادر و فرزندان بر نفقه
معروف میان فقها این است که پدر و مادر و نیز فرزندان، در صورتی مستحقّ نفقهاند که ناتوان از کسبوکار باشند. بنابراین کسی که قادر بر کسب است و از روی بطالت آن را رها کرده، مستحقّ نفقه نیست.
[۱۲]
پانویس
منبع
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۲، ص۲۰۶.