امهال
امهال به معنی مهلت دادن می باشد. از این موضوع در بابهایی ماننددین ، تفلیس ،کفالت ،نکاح ، ظهار ، ایلاء ، احیاء موات ، قضاء و حدود بحث شده است که به مهمترین موارد آن اشاره میشود. فهرست مندرجات
محتویات
واژه های مترادف امهال
واژههای «انظار »، «تأخیر » و «تأجیل » نیز به جای «امهال» به کار رفته است؛ چنان که گاه «امهال» در پی «استمهال » (مهلت خواستن) آمده است.
امهال در حقوق زوجیت
ممنوعیت جلوگیری زن از همبستری
زن پس از گرفتن مهر نمیتواند از همبستر شدن شوهرش با خود جلوگیری کند. در وجوب امهال او جهت آماده شدن در صورتی که درخواست مهلت نماید، اختلاف است.
موارد وجوب امهال زن پس ازدواج
اگر زن عذر شرعی یا عقلی داشته باشد- مثل آن که بیمار باشد یا سنش کم باشد- به گونه ای که توان همبستری نداشته باشد، امهال او تا زمان برطرف شدن عذر، واجب است. [۱] [۲]
نحوه امهال مرد عنین
در صورتثبوت عنین بودن مرد و رجوع زن به حاکم، وی یک سال به مرد مهلت میدهد. در این مدت اگر با همسر خود یا زن دیگری آمیزش کرد، زن حق فسخ نکاح را ندارد. [۳]
امهال مردی که زنش را ظهار کرده
اگر زنی که شوهرش نسبت به او ظهار کرده، به حاکم رجوع کند، حاکم به شوهر سه ماه مهلت میدهد که یا همسرش را طلاق دهد و یا کفاره داده و به وی رجوع کند. [۴]
امهال مردی که زنش را ایلاء کرده
در صورت ایلاء مرد نسبت به همسرش و مراجعه زن به حاکم، وی چهار ماه به مرد مهلت میدهد تا به همسرش رجوع کند و کفاره بدهد. در صورت عدم رجوع، حاکم او را بین طلاق و همبستر شدن آزاد میگذارد. در صورت انتخاب همبستر شدن، عزم بر آن کافی است. اگر مرد برای رجوع عذر داشته باشد، تا زمان برطرف شدن عذر، به او مهلت داده میشود. در صورت نداشتن عذر، به اندازه متعارف- جهت آماده شدن برای همبستری- به او مهلت داده میشود. [۵]
حکم امهال بدهکار
مهلت دادن به بدهکار،مستحب [۶] بلکه در صورت ناتوانی از پرداخت بدهی،واجب است. [۷]
کیفیت امهال کفیل برای حاضرکردن مکفول
به کفیل برای احضار مکفول غایب، به اندازه آوردن وی مهلت داده میشود. [۸]
کیفیت امهال احیا کننده زمین
کسی که زمین مواتی را تحجیر کرده، اما احیا نمیکند، حاکم او را بیناحیا و صرف نظر کردن از زمین مخیر میکند. در صورت داشتن عذر برای احیا مثل نداشتن کارگر یا ابزار کار، تا زمان برطرف شدن عذر به او مهلت داده میشود. [۹]
وجه امهال مدعی علیه
اگر مدعی علیه (خوانده) در واکنش به شهادتشاهد علیه وی، ادعای وجود چیزی مانند فسق ، که سبب رد شهادت شاهد شود را نماید، به او مهلت داده میشود تا آن را اثبات کند. [۱۰]
کیفیت امهال مرتد ملی
به مرد مرتد ملی به اندازهای که فرصت توبه کردن داشته باشد یا به قولی، سه روز مهلت داده میشود و در صورت توبه نکردن، کشته میشود. <ref> [۱۱] <//ref>
منبع
[ فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۱، ص۷۰۱-۷۰۲.]