معرفی کتاب«مجموعه تنقیح شده قوانین ومقررات اوقافی»: تفاوت بین نسخه‌ها

از ویکی خیر
پرش به: ناوبری، جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «<div style=" font-family:B Nazanin; font-size:18px; text-align:justify;"> یکی از گران بهاترین آثار خلق یافته...» ایجاد کرد)
 
جز معرفی کتاب«مجموعه تنقیح شده قوانین ومقررات اوقافی»» را محافظت کرد ([ویرایش=تنها مدیران] (بی‌پایان) [انتقال=تنها مدیران] (بی‌پایان)))
(بدون تفاوت)

نسخهٔ ‏۳ دسامبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۶:۵۵

یکی از گران بهاترین آثار خلق یافته در جوامع بشری، نوشته ها و کتاب های انتشار یافته است. کتاب های منتشره در موضوعات قوانین و مقررات از آنجایی که از فراوانی مخاطبین، گستردگی موضوعات و حساسیت محتوا و متون مندرج برخوردار است، به طوری که جابه جایی و اشتباه در هر کلمه از آن - به مانند اعداد ریاضی که با اشتباه در اعداد و ارقام محاسبات تغییر می کند - مفهوم و محتوای قانون یا ماده به کلی عوض می شود، لذا این مسئله موجب شده است که دقت در نگارش و ویرایش قوانین از اهمیت ویژه ای برخوردار باشد.

بر این اساس این مهم می طلبد تا نگاه به انتشار این آثار ارزشمند نگاه ویژه ای باشد، اما علی رغم اینکه قوانین ازخاستگاه معینی به تصویب می رسند، انتشار و حاشیه نویسی تفسیری آن توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی مختلف، موجب گوناگونی نسخه ها شده و گاهی تناقض و اشتباهات ویرایشی و نگارشی را به دنبال داشته است.

این موضوع افزون بر اینکه خوانندگان و ره پویان حقوقی را در امر آموزش و پژوهش سردرگم می کند، ممکن است نتیجه آراء قضایی را که مستند به این قوانین و مقررات است، دچار اختلال و گاهی از مسیر صحیح آن منحرف نماید. از سوی دیگر یکی از مسائل روزمره پیش روی جامعه حقوقی، پراکندگی قوانین و مقررات مربوط به یک موضوع خاص، مانند وقف است که ممکن است در مصوبات مختلف و متعدد این موضوع به تناسب، طرح و تصویب شده باشد، در نتیجه این امر دسترسی به اطلاعات و تمام مصوبات آن موضوع را دشوار می سازد و مخاطب امکان دستیابی منسجم را نخواهد داشت.

این مسئله موجب می شود تا به منظور هموارسازی دسترسی آسان به مقررات موضوع واحد، ضرورت چاپ و نشر قوانین به صورت موضوع محور نمایان گردد تا افزون بر دسترسی آسان، تناقضها و تعارض های احتمالی مصوبات یا نواقص و ابهامات آن با کنار هم چیدن به دست آید و به تعبیر دیگر قوانین و مقررات که در دوره های گوناگون و زمان های مختلف چاپ می شوند و گاهی یک مقرره بخشی از مقرره دیگر را نسخ میکند، تنقیح شود.

اهمیت چاپ و نشر مجموع قوانین و مقررات موضوعی، هنگامی بیشتر آشکارمی شود که سازمانها و نهادها و به طور کلی اشخاص حقوقی ای که خود از نزدیک با مسائل اجرایی و کاربردی آن موضوع در ارتباط هستند، اقدام به این امر نمایند؛ به یقین یکی از آثار این اقدام تشخیص نیازهای روزانه و بلند مدت موضوع بوده و تجربیات و چیرگی بر گستره مسائل، موجب خواهد شد تا آثار ارزشمندتری گرد آمده و در دستیابی به اهداف و حل مسائل توفیقات بیشتری حاصل شود.

شروع نگارش

دغدغه ها و مسائل مذکور در سطور پیشین، شروع مجموعه نسبتا جامعی را در سازمان اوقاف و امور خیریه رقم زد، به طوری که تلاش شد تا کلیه قوانین و آیین نامه ها در حوزه وقف و سایر نهادهای مرتبط با وقف از قلم نیافتد، بدین منظور پس از آماده شدن هر فصل و هر بخش، جلسات متعددی در سازمان اوقاف و امور خیریه و مرکز پژوهشی وقف برگزار گردید و کلیه مطالب گردآوری شده مورد بحث و بررسی و کارشناسی قرار گرفت تا بهترین شیوه در گردآوری و کاربردی ترین مطالب مرتبط، گزینش و به رشته تحریر درآید. این مجموعه به همت معاونت اوقافی و حقوقی سازمان اوقاف و امور خیریه و مرکز پژوهشی وقف تدوین و با عنوان «مجموعه قوانین و مقررات تنقیح شده اوقافی» منتشر شد . [۱]

محتويات مدون شده در کتاب

چاپ نخست کتاب حاضر مشتمل بر موارد ذیل است: ۱۷۵ عنوان قانون، آیین نامه، تفاهم نامه و ... با آخرین اصلاحات و الحاقات؛

۱۴۱ مورد نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه؛

۲۲ رأي هيئت عمومی دیوان عدالت اداری؛

۱۵ مورد نظریه مشورتی شورای نگهبان؛

۱۹ رأی وحدت رویه دیوان عالی کشور؛

۳۰ رأی وحدت رویه شورای عالی ثبت؛

3۱ رأي اصراری.

توصیف امتیازها و محتويات كتاب

از آنجاکه بیشترین دقت در صحت درج مقررات و کاستن اشتباهات ویرایشی و نگارشی مورد توجه بود، محتوای مجموعه پس از گردآوری و تنقیح با مقررات مندرج در روزنامه رسمی کشور، سامانه قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری ، مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی و سایر منابع و کتاب های معتبر در دسترس، تطبیق و ارزیابی گردید و تلاش های زیادی صورت گرفت تا اثر یادشده، کم نقص به جامعه حقوقی ارائه شود و به طور خاص خدمت ماندگاری در موضوع اوقاف جاودانه شود تا با دربرداشتن مزایای ذیل متمایز گردد: در چینش مطالب، مهم ترین و کابردی ترین موضوعات مطروحه در ادارات اوقاف و محاکم قضایی و دیگر نهادهای مرتبط، در اولویت تدوین قرار گرفت. موضوعات افزون بر چنینش به ترتیب اهمیت و به ترتیب تاریخ چیده شدند تا دسترسی و یافتن آن آسان باشد؛ در همین راستا، قوانین و مقررات به ترتیب: اصول قانون اساسی، قوانین اوقافی، مدنی، ثبتی، شهرداری، اراضی، موجر و مستأجر، دادرسی، مالیاتی، میراث فرهنگی و سایر مقررات مرتبط با وقف و سپس آیین نامه های حوزه وقف و آیین نامه های قوانین فوق الذكر، تفاهم نامه های سازمان اوقاف با سایر نهادها و همچنین بخشنامه های مرتبط سازمان اوقاف و اساسنامه ها آورده شده است.

درتنقیح قوانین تا جای ممکن تلاش شده است و قوانین مرتبط به هم ارجاع و قوانینی که احیانا به صورت صریح یا ضمنی نسخ شده با گستره آنها محدود با گسترش یافته (قوانین حاکم و محکوم) در این مجموعه مشخص گردیده است.

آراء وحدت رویه و اصراری هیئت عمومی دیوان عالی کشور و دیوان عدالت اداری در خصوص مسائل مختلف وقف، گردآوری گردید و پس از مواجهه با حجم انبوهی از این گونه آراء که خود اثر مجزایی را می طلبید، به منظور دسترسی آسان خواننده، در پاورقی قوانین و آیین نامه های مرتبط با آن درج گردید. آراء وحدت رویه شورای عالی ثبت از سال ۱۳۳۲ش تاکنون در خصوص مسائل ثبتی مربوط به وقف و اخوات آن و همچنین پرکاربردترین مسائلی که در آن شورا به رأى رسیده است نیز گردآوری و در پاورقی بسیاری از قوانین و آیین نامه های مندرج در این مجموعه تحریر شده است که می توان از این مسئله به عنوان مزیت منحصربه فرد این مجموعه نام برد.

نظرات مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه در خصوص مسائل مرتبط با وقف و مقررات اصلی مذکور در این مجموعه که در موارد زیادی می تواند مفسر خوبی از مقررات باشد، در پاورقی قوانین و آیین نامه های مربوطه استفاده گردیده است.

آخرین اصلاحیه ها و الحاقیه های حوزه مقررات وقف در قوانین و آیین نامه ها، در تمام موارد اعمال و منقح گردید و در عین حال مقرره اصلاح شده یا منسوخ شده در پاورقی همان ماده درج گردید تا امکان تطبیق با مصوبه جدید مهیا و اساس تحول واقع شده در نظام تقنینی کشور روشن گردد و گذر تاریخی مسائل برای خواننده قابل پیگیری باشد.

همچنین افزون بر ذکر تاریخ تصویب تمام مقررات، مرجع تصویب آنها نیز درج گردیده است.در بخش پایانی این کتاب؛ از مجموعه ای از قوانین قدیم اوقاف و نهادهای ذی ربط استفاده شده تا کارشناسان در ادارات تابعه از سابقه وضع قوانین اوقافی و قدمت آن مطلع گردند و در صورت نیاز از مفاد برخی از آن قوانین در مواجهه با استادی که در زمان وضع و در جریان آن قوانین تنظیم شده اند و نیز آرایی که با لحاظ قوانین سابق صادر گردیده اند، بهره مند شوند. هرچند در حال حاضر نیز قوانین یاد شده نسخ شده است اما این مصوبات از نظر دور نماند تا هم سیر تاریخی مسئله بیان شود و هم پرونده های رسیدگی شده در زمان اعتبار آن قانون محملی داشته باشد.

فهرست قوانین منسوخ و ناسخ آنها و نیز نمایه قوانین تهیه شده است تا دسترسی به فهرست کامل این قوانین فراهم باشد. کلمات و عبارات کلیدی مرتبط با وقف و موقوفات و مطالب و موضوعات پرکاربرد نیز در این مجموعه تدوین شده است تا امکان یافتن مقررات بر مبنای واژگان و اصطلاحات برای پژوهش های موضوع وقف فراهم و در اختیار پژوهشگران قرار گیرد.

هرچند نگارش، تدوین و تألیف این مجموعه حاصل زحمات چندین ساله آقایان: سید علی حسینی و مجید حدادی منش است اما تلاش ها، پیگیری های مستمر، راهنمایی و ارائه طریق حجج اسلام آقایان : محمد مهدی حاتمی؛ معاون محترم اوقافی، حقوقی و امور مجلس سازمان اوقاف و امور خیریه، محمد فراهانی؛ رئیس محترم مرکز پژوهشی وقف، همچنین آقایان: کریم رشوند؛ مشاور محترم معاونت اوقافی، رضا محققیان، محمدعلی مصطفوی و سید کریم موسوی از همکاران پژوهشی مرکز پژوهشی وقف، در جهت بهینه و کاربردی تر شدن این مجموعه کمک شایانی داشته است.

پانویس

  1. البته سازمان اوقاف و امور خیریه گام هایی در سال های گذشته برداشت و کتابی با عنوان « مجموعه قوانین و مقررات اوقافی» به چاپ رسانید. در آن اثر، إهتمام بر این بوده تا ضمن رعایت صبغه ستتی، نمایی از مصادیق مذهبی و دینی ارائه گردد و بدین منظور در آغاز کتاب، فتاوایی از حضرت امام خمینی ال با تمرکز بیشتر بر کتاب گران سنگ «تحريرالوسیله» و همچنین فتاوایی از حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی) در ابواب وقف، حبس، صدقه، وصیت واقرار، گردآوری شد. از آخرین چاپ مجموعه یادشده حدود بیست سال سپری شد. گذشت زمان بسیار طولانی از آخرین چاپ و تحولات بسیار زیاد در قوانین و مقررات ضروری می نمود تا نسخه جامع تر به صورتی که مشتمل بر تمامی قوانین و مقررات وقف و فروع مربوط به آن، بسیار. از سوی دیگر تغییر و تحولات بی شمار در قوانین و مقررات و آیین نامه های، لزوم تنقيح مقررات مذکور و اعمال اصلاحیه ها، الحاقیه ها و موارد نسخ شده و به طورکلی آوردن آخرین اراده قانون گذار، ضرورت بازنگری و چاپ کتاب با ویژگی های مذکور را دوچندان نمایان می سازد. اثری که توصیف خواهد شد با صرف نظر از سبک قدیمی آن که مشتمل بر مباحث فقهی بود، با سبک و سیاق مقررات قانونی و مصوبات موضوع وقف، تدوین و تنقیح گردید.