نمایش مبدأ برای آسیب‌ شناسی خیریه‌ ها در بستر نظریه تکافل اجتماعی

[[محمّدرضا آرام]]
<ref>
کارشناسی ارشد معارف اسلامی و علوم سیاسی، دانشگاه امام صادق -علیه السلام- m.aram@isu.ac.ir 
</ref>
==چکیده==
خیریه‌ها تاکنون نقش مؤثری در گسترش امور خیر در جامعه ایفا کرده‌اند، امّا دچار آسیب‌هایی روشی و محتوایی شده‌اند. مسئله اصلی این پژوهش این است که بهترین راه ترویج امر خیر و نیکوکاری در جامعه [[اسلامی]] چیست؟ این مقاله بر مبنای مفهومی نیازهای [[انسان]] استوار است. در این پژوهش با استفاده از نظریه سیستم‌ها، آیات و روایات موجود درباره امور خیر و نیکوکاری با تأکید بر فلسفه و کارکرد تشریع آن‌ها در چارچوب نظریه تکافل اجتماعی مورد بررسی قرار می‌گیرند. با استفاده از این رویکرد به فهم درستی از معنای حقیقی امر خیر در منظومه [[قرآن]] و عترت دست یافته، وضع موجود خیریه‌ها را مورد ارزیابی و نقد قرار می‌دهیم و به وضع مطلوب تکافل اجتماعی دست می‌یابیم. تمرکز بر افراد به جای اشخاص، شفافیت پایین، مشکلات مالی و عدم اتصال شبکه‌ای مهم‌ترین آسیب‌های روشی خیریه‌ها هستند. باقی ماندن بخشی از نیازهای مادی نیازمند و بی‌توجهی به نیازهای غیرمادی او، استمرار روابط ناعادلانه در توزیع اولیّه منابع و بی‌نصیب ماندن فرد نیکوکار از فواید ارتباط مستقیم با نیازمندان، مهم‌ترین آسیب‌های محتوایی خیریه‌ها محسوب می‌شوند. بنابراین نهادهای خیریه راهکاری اوّلی برای ترویج امر خیر و نیکوکاری در جامعه [[اسلام]]ی محسوب نمی‌شوند. تأکید بر إحیا و تقویت نهادهای فعّال در حوزه [[تکافل اجتماعی]] به‌عنوان نهادهایی که هر فرد به‌طور اصیل عضو آن‌هاست، مثل نهاد خانواده، نهاد خویشاوندی، نهاد عشیره، نهاد همسایه، نهاد دوستی و نهاد اخوّت و برادری دینی، راهکار اصلی و اولیّه [[اسلام]] برای گسترش خیرات و مبرّات در جامعه اسلامی است. نهادهای خیریه با تأکید بر نقش واسطه‌گری خود در معرفی گروه‌ها و مناطق محروم و بی‌کَس و کار به افراد خیّر و نیکوکار، می‌توانند نقش مکمّلی در تقویت نهاد اخوّت و برادری ایفا کنند. 
 
''واژگان کلیدی:''

فرهنگ وقف؛ آسیب‌شناسی وقف؛ عدم اعتماد؛ مصرف¬گرایی، روش زمینه‌ای.


[https://www.civilica.com/Paper-KHAIRMANDEGAR01-KHAIRMANDEGAR01_015=%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%AE%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%87-%D9%87%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%B1-%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87-%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D9%81%D9%84-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C.html  لینک مقاله در سایت سیویلیکا]

==پانویس==

[[رده:اولین همایش ملی خیر ماندگار]]
[[رده:مقالات]]