نمایش مبدأ برای اخلاقیات و پیشرفت فنی: چگونه و برای چه؟

<div style=" font-family:B Nazanin; font-size:18px; text-align:justify;">
به هر حال، روشن است که فرآیند پیشرفت مستمر، اغلب توسط اقداماتی که به رشد و بهبود کمکی نمی کنند، بلکه اوضاع را بدتر هم می کنند، مختل می شود. همانطور که در فرآیند تولید، دستیابی به هدف «تولید بدون نقص» دشوار است، در حوزه رفتار انسان (که دشوارتر بودن کنترل متغیرها، در زمانی که تعامل با موضوعاتی که خارج از کنترلمان است و بیشتر شدن ابهامات درباره معلول های احتمالی ویژگی آن است) عملا دستیابی به این هدف غیرممکن است.

در سرتاسر تاریخ [[بشر]]یت، توانمندی [[بشر]] در دگرگون سازی محیطی که در آن زندگی می کند، رشدی تصاعدی داشته است. در دهه های اخیر، شاهد پیشرفت های علمی و فناورانه فوق العاده ای بوده ایم. با این حال، باید بپذیریم که پیشرفت فنی، همیشه نه بر روی محیط و نه بر اشیای تحت تأثیرش، اثر مثبت ندارد.

برای مثال، اغلب پیشرفت های فنی را روی محیط اطرافمان اعمال می کنیم (در نتیجه بر روی [[محیط زیست]] تأثیر منفی می گذاریم)، و مشکلات زیست محیطی می تواند نتیجه رفتار بی ملاحظانه باشد. فناوری های جدید، ارتباط بیشتر و دسترسی بیشتر به اطلاعات را میسر می کنند، اما درباره محرمانگی داده ها و رفتارهای اجتماعی بیمارگونه نیز اختلافاتی ایجاد می کنند. پیشرفت [[اقتصاد]]ی در جوامع، [[رفاه]] بیشتری ایجاد می کند، اما با بروز [[تراژدی]] های [[انسانی]] و تعارضات اجتماعی واقعی، رو به [[فساد]] نیز می رود. با محصولاتی سر و کار داریم که بی شک برای [[انسان]]ها مضر است، یا به دلیل نواقص موجود در روند تولید با استفاده نامناسب، به [[انسان]]ها آسیب می زند.

بنابر این، پیشرفت علمی و فنی نمی تواند پیشرفت مردم با بهبود شرایط اجتماعی را تضمین کند. چون علم و فناوری به بهتر انجام شدن کارها (دستیابی به بهروری) علاقه دارند، اما نمی توانند به این پرسش پاسخ دهند که چرا کارها را انجام می دهیم، در حالی که پاسخ این پرسش، دلیل واقعی استفاده از پیشرفت فنی و علمی است، و این پرسشی بنیادین است. تنها با ارائه پاسخی روشن به این پرسش می توانیم تصمیم بگیریم که آیا استفاده از این پیشرفت [[معقول]] است یا نباید از آن استفاده کنیم، و اینکه چگونه باید اختلافاتی را که قطعا ایجاد خواهند شد حل کنیم. آیا باید از [[انرژی هسته]] ای استفاده کنیم؟ آیا باید از آن برای تولید [[الکتریسیته]] استفاده کنیم؟ برای اهداف پزشکی؟ یا برای اهداف نظامی؟ می توانیم در زندگی [[انسان]] دخالت کنیم، اما چقدر می توانیم پیش برویم؟ تا مرحله کپی برداری از [[انسان]]؟ تا حد ایجاد دستکاری های [[ژنتیک]]ی برای اهداف پزشکی؟ یا برای سایر اهداف غیر پزشکی؟ فناوری به ما اجازه میدهد تا مردم را ردیابی کنیم. آیا برای اهداف امنیتی باید از اسکنر بدن در فرودگاه ها استفاده کنیم؟ آیا باید در بدن مجرمان خطرناک، چیپی قرار دهیم تا محل آنها را کنترل کنیم؟

نمی توان با علم تجربی یا با فناوری به این پرسش ها پاسخ داد. پیشرفت در این حوزه ها به این معنی است که این پرسش ها دیگر نظریه علمی نیستند، بلکه پرسش هایی واقعی هستند که به پاسخ نیاز دارند. اما با [[اخلاق]]یات باید به این پرسش ها پاسخ داد. بنابراین، هرچه در علم، [[هنر]] و [[فناوری]] بیشتر پیشرفت کنیم، بیشتر به [[اخلاق]]یات نیاز داریم.

دیدگاه اشتباه دیگری نیز درباره [[اخلاق]]یات وجود دارد. افرادی از این دیدگاه حمایت که فکر می کنند مشکلات اجتماعی، مشکلات اخلاقی نیستند، بلکه صرفأ خطاهای فنی هستند و بنابراین باید با استفاده از تکنیک های بهتر حل شوند. برای مثال، بر طبق این مسیر فکری، بحران فعلی، نتیجه عدم استفاده از محاسبات و تکنیک های جدید و عدم پیش بینی خطرات است و بنابر این، پاسخ اصلی در بهبود ابزارهای مالی نهفته است. نوع تغییر یافته این دیدگاه آن است که راه حل واقعی را تقویت چارچوب های قانونی بدانیم تا به این ترتیب رفتارها و [[کنش]] هایی خاص محدود شوند. این اطمینان به قدرت علم یا قدرت قانون، هیچ پایه و اساسی ندارد و همانطور که تجربه نشان می دهد، این چرخه نوعی دور باطل است و هر پیشرفت علمی خواه ناخواه تأثیرات منفی خاص خود را دارد. به همین ترتیب، هر [[قانون]] جدید، مسیرهای جدید قانون گریزی را به دنبال دارد. عجیب اینکه منطق خشک علمی و ذهن قانون زده، بدون هیچ توجیه عملی صرفا روی «[[اراده گرایی]]<ref>
Voluntarism
</ref>
» تکیه می کند.

[[اخلاق]]یات در مقابل پیشرفت علمی و فنی از میان نمی رود. [[اخلاق]]یات چیزی ندارد که هنوز توسط علم پاسخ داده نشده باشد. کاملا برعکس، پیشرفت علمی و فنی همیشه پرسش های اخلاقی جدیدی مطرح می کند و پاسخ به این پرسش ها در فضای [[اخلاق]]یات ممکن است که به تصمیم گیری درباره استفاده یا کنار گذاشتن ابزارهای فنی و علمی (ساخته شده توسط شعور [[انسان]]) منجر شود.

نوآوری به مشارکت حوزه اخلاقیات نیاز دارد، چون همه پیشرفت های فنی و علمی (حتی نظری)، از بعد [[اخلاق]]ی، پرسش های جدیدی مطرح می کنند. پیشرفت فنی جنبه ای از پیشرفت [[انسان ]]است که در معنای واقعی خود، ابعاد مختلف دیگری را شامل می شود (فرهنگی، اخلاقی، اجتماعی و غیره). در بسیاری از موارد، پیشرفت فنی در پیشرفت کلی انسان نقش خواهد داشت. در این موارد، اخلاقیات (همانطور که قبلا دیدیم) مؤید استفاده از پیشرفت فنی برای پیشرفت [[انسان]] است. اما در موارد خاص، پیشرفت فنی با سایر ابعاد [[چشم انداز]] جامع پیشرفت [[انسان]] تعارض دارد. پیشرفت واقعی زمانی محرز می شود که به واسطه دلایل مرتبط با پیشرفت جامع [[انسان]] و به بیان دیگر، به دلایل [[اخلاق]]ی) می خواهیم استفاده از این پیشرفت فناورانه یا علمی را محدود کنیم، چون دلایل مهمتر دیگری این محدودیت را توجیه می کنند. این یک اصل مهم دیگر است که اخلاقیات به نوآوری عرضه می کند «هر چیزی که از نظر فنی ممکن است، ممکن است از نظر [[اخلاق]]ی قابل قبول نباشد». نمی توان به هر قیمتی نوآوری را اجرا کرد.

</div>
[[رده:رده:کتاب نوآوری اجتماعی: راه حل هایی برای آینده پایدار]]
[[رده:مقالات]]