اخلاق زیستی و ضرورت بازگشت به امرخیر در اندیشه و عمل

از ویکی خیر
پرش به: ناوبری، جستجو

شیرین گرمارودی [۱]

چکیده

در این مقاله اهمیت پرداختن به «امرخیر» دو تبیین و نهادینه کردن ارزشهای آ ن در حوزه اخلاق زیستی مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد. پیشرفتهای دانش پزشکی و فناوریهای نوین زیستی به طور مثال در تولید مثل آزمایشگاهی، پیوند اعضا و ژنتیک اگر چه دستاوردهای مهمی را حوزه درمان و سلامت به دنبال داشته است اما چالش ها و تعارضات اخلاقی مختلفی را ایجاد کرده است که در حوزه اخلاق زیستی مورد بحث و نقد قرار می گیرد. در ایران اگر چه در نتیجه همکاری بین رشته ای حقوقدانان، فقها و پزشکان قدم های مثبتی در زمینه قانون‌گذاری در حوزه فناوری‌های نوین علوم پزشکی برداشته شده است اما بسیاری از چالش‌های اخلاقی لا‌ینحل باقی مانده و کمتر مورد توجه قرار گرفته است. یکی از مهمترین چالش های اخلاقی، در نظر نگارنده، مساله تجاری شدن بیش از اندازه این دستاورد ها در حوزه عمومی است که در سال های اخیر مشکلات اجتماعی جدیدی را در این زمینه به وجود آورده اند .در این مقاله با رویکرد انسان‌شناختی دین و اخلاق و بر اساس پژوهش‌های میدانی گسترده نگارنده و با تکیه بر مفاهیمی برخاسته از سنت چون "انفاق", "صواب", "صدقه" ,"اجرت" , " نذر" و "داد و دهش " و تاکید بر اهمیت سازمان‌های مردم‌‌نهاد و موسسا‌ت خیریه تلاش می‌شود نظریه و راهکارهایی برای پرداختن به این چالش‌های اخلاقی پیشنهاد شود. در بعد نظری هدف این مقاله تلاشی در راستای سهیم‌تر شدن اصول اخلاقی فقه شیعه و سنت ایرانی –اسلامی در اخلاق زیستی جهانی می باشد. علاوه بر این , نگارنده با نقد ارزش های نئولیبرال شکل گرفته در ایران مبنی بر تجاری کردن همه جنبه های روابط انسانی و کالا سازی انسان به بررسی ضرورت بازگشت به امر خیر و اهمیت نهادینه شدن آن در اندیشه و عمل می پردازد.

واژگان کلیدی

اخلاق زیستی، انسان شناختی، دین، اخلاق، نئولیبرال

پانویس

  1. هیئت علمی دانشگاه زوریخ