توبه حکمی

اظهار توبه را توبه حُکمی گویند.

منظور از توبه حُکمی

توبه حکمی مقابل توبه باطنی عبارت است از توبه‏ای که به سبب آن، حکم به عدالت تائب و پذیرش شهادت وی می‏شود. توبه حکمی ناظر به اثبات و اظهار آن نزد دیگران است؛ در حالی که توبه باطنی، توبه قلبی است. برخی قدما به مناسبت بحث قذف و توبه قاذف، جهت پذیرش شهادت او، به توبه اشاره، و آن را به باطنی و حکمی تقسیم کرده و افزوده‏اند: در توبه حکمی، گناهی که از آن توبه می‏شود یا از سنخ افعال است، مانند زنا، لواط وغصب و یا از سنخ گفتار، مانند کلامی که موجب ارتداد یا قذف گردد. توبه از گناه نوع اوّل، به اصلاحعملکرد گذشته خویش نزد مردم است، و ازگناه نوع دوم، اگر گفتار، کفرآمیز باشد، به به اظهار اسلام یعنی شهادت به یکتایی خداوند و نبوّت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و ابراز برائت از هر آیین مخالف اسلام است و اگر گناه، قذف باشد توبه حکمی آن به این است که خود را تکذیب کند.

منبع

فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۲، ص۶۵۵.