توبه (قرآن)
توبه از «توب» و به معنای رجوع و بازگشت است. [۱]
معنای توبه
توبه از سوی بنده، بازگشت از معصیت و خطا و پشیمانی از آن است و از جانب خدا، پذیرفتن توبه او است. [۲] این لفظ هرگاه به خدا نسبت داده شود، با حرف «علی» به کار میرود. در این مدخل از مشتقات ماده «توب» و جملههایی مانند «بدل حسنا» و «هدنا الیک» استفاده شده است.
تفاوت توبه با استغفار
تفاوت توبه با استغفار آن است که استغفار، طلب غفران و آمرزش از خداوند است؛ در حالی که توبه بازگشت به سوی پروردگار، توأم با پشیمانی از معصیت انجام گرفته میباشد. آیه شریفه"وَ أَنِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ ثُمَّ تُوبُوا اِلَیْهِ " [۳] به تفاوت آن دو اشاره دارد. البتّه در اینکه قوام استغفار به توبه است یا نه اختلاف است. [۴] [۵]
اهمیت توبه
توبه از اهمّ واجبات الهی است که در قرآن کریم و روایات با تأکید فراوان به آن سفارش شده است؛ بویژه برای مریض، هنگام نماز، دعا [۶] و زیارت معصومان علیهم السّلام. [۷] از غسلهای مستحب غسل توبه است که پس از توبه از گناه انجام میگیرد. [۸]
عناوین مرتبط
آداب توبه
؛ پاداش توبه
؛ تائبان.
منبع
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «توبه».