سهام وقف، ابزار مالی جلب مشارکت عمومی در امور وقف
سهام وقف، ابزار مالی جلب مشارکت عمومی در امور وقف
فیروزه عزیزی [۱]
چکیده
گرچه وقف از دیرباز و در ادیان قبل از اسلام وجود داشته، اما اسلام نخستین دینی بوده که چارچوب آن را تعیین و نظام‌مند کرده است. از زمان ظهور اسلام، وقف و موقوفات نقش بسیار مهمی را در جوامع اسلامی ایفا نموده است. وقف همواره از جمله ابزارهایی بوده که در راستای تأمین مالی خدمات عامه مورد نیاز مردم در طول تاریخ اسلام مورد استفاده قرار می‌گرفته است. خدماتی که امروزه عمدتاً توسط دولت‌ها تأمین مالی می‌شود. در واقع نقش وقف به‌عنوان شبکه‌ای است که در تمام زمینه های مورد نیاز جامعه می‌تواند ورود کرده و به کمک دولت‌ها آمده و در راستای برطرف نمودن نیازهای جامعه عمل نماید. در این ارتباط می‌توان گفت گرچه نقش وقف در شکل‌گیری و توسعه تمدن اسلامی انکارناپذیر است، اما متأسفانه از قرن نوزده میلادی این نقش در جوامع اسلامی کم رنگ شد. این امر سبب شد که در بسیاری از کشورهای اسلامی موقوفات بلا استفاده شده و یا با کمترین بهره‌وری مورد استفاده قرار گیرند. این در حالی است که اخیراً در برخی کشورهای اسلامی و حتی کشورهایی که دارای اقلیت مسلمان هستند، به دلیل اهمیت موقوفات اقدامات فراگیر، همه جانبه و موثری در راستای ارتقای بهره‌وری آن‌ها صورت گرفته است که از جمله می‌توان به انتشار سهام وقف به‌عنوان یک ابزار جدید مالی اشاره کرد. در این مقاله تلاش می‌شود سهام وقف تبیین و به عملکرد آن به‌عنوان ابزار جدید مالی در چهار کشور اسلامی و یک کشور با اقلیت مسلمان پرداخته شود. در شرایط کنونی حفظ ارزش موقوفات و افزایش بهره وری و کارایی آن‌ها از اهمیت خاصی برخوردار است در این راستا می توان با معرفی سهام وقف به‌عنوان یک ابزار جدید مالی، بهبود قابل توجهی را در وضعیت موقوفات ایجاد نمود. برای این منظور در این مقاله ضمن تبیین سهام وقف،ساختار و نحوه ایجاد و مدیریت آن ونیز نتایج حاصل از کاربرد آن در پنج کشور کویت، مالزی، اندونزی، سودان، انگلستان، طی یک دوره بیست ساله ارائه می‌شود.
واژگان کلیدی سهام وقف،ابزار مالی،مشارکت عمومی
پانویس
- ↑ عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس، fazizi@modares.ac.ir
