مرکز کسب‌وکار اجتماعی یونس یک شتاب‌دهنده است که سعی در رشد و تهیه منابع مالی برای کارآفرینان محلی دارد تا این کارآفرینان بتوانند راه‌حل‌هایی را برای حل مسائل اجتماعی پیدا کنند. در حال حاضر این مرکز در کشورهای مختلف با کارکنانی از همان کشورها – کارکنان محلی- در بخش‌های مشاوره، مدیریت و مربی‌گری کسب‌وکارهای اجتماعی فعالیت دارد.

هدف این مرکز سرمایه‌گذاری در کسب‌وکارهای اجتماعی (Social Business) امیدوارکننده برای حل مسائل اجتماعی و هم‌چنین ارائه پشتیبانی پس از سرمایه‌گذاری می‌باشد. هدف استراتژیک این مرکز حمایت از راه‌اندازی سالانه 6-4 کسب‌وکار اجتماعی در هر کشور تحت فعالیت می‌باشد.

ایده کسب‌وکار اجتماعی اولین بار توسط استاد محمد یونس معرفی شد. استاد محمد یونس بانکدار و اقتصاددان بنگلادشی است که دکترای خود را در اقتصاد، از دانشگاه فاندرویلت آمریکا دریافت کرده است و در سال ۲۰۰۶ میلادی موفق به کسب جایزه نوبل در صلح می‌شود. یونس نویسنده 3 کتاب در این حوزه می‌باشد که عناوین آن عبارت‌اند از:

1- Banker to the Poor (2003)

2- A World without Poverty: Social Business and the Future of Capitalism (2008)

3- Building Social Business (2010)

قابل‌توجه است که هر 3 کتاب دکتر یونس به زبان فارسی ترجمه‌شده است.

استاد یونس جزء 10 نفر تأثیرگذار در تجارت و یکی از هفت‌نفری در تاریخ است که توانسته مجموعه‌ای از نشان‌های بین‌المللی را همانند نلسون ماندلا و مادر ترزا به دست آورد. یونس خالق و مخترع وام خرد - نوعی وام کوچک برای بیکاران و تاجران فقیر - و همچنین مؤسس بانکی به نام گرامین بانک (Grameen Bank) است.

بانک گرامین تاکنون 8.4 میلیون عضو دارد که 97 درصد آن‌ها زن هستند و بیش از 12.5 میلیارد دلار وام خرد بدون بهره ارائه داده است.

کسب‌ و کار اجتماعی چیست؟

کسب‌ و کار اجتماعی یک شرکت است که تنها برای حل یک مشکل اجتماعی همراه با استقلال و پایداری مالی طراحی‌شده است.
یک کسب‌وکار اجتماعی موفق بر تأمین نیازهای اجتماعی، استفاده از انرژی کارآفرینی و قوانین بازار آزاد تأکید دارد و پتانسیل بسیار بالایی برای تکرار شدن و گسترش دارد.

مرکز کسب‌وکار اجتماعی یونس با رویکرد تجارت در جهان توسعه اجتماعی، روشی ابتکاری برای رشد و سرمایه‌گذاری طراحی نموده است که این روش پلی برای پر کردن شکاف بین کسب‌وکار اجتماعی و سرمایه‌های خیریناهداکننده و یا وام‌دهنده- است.

همان‌طور که اشاره شد مرکز کسب‌وکار اجتماعی یونس با شناسایی کسب‌وکارهای اجتماعی امیدوارکننده از آن‌ها حمایت مالی می‌کند و پس از سرمایه‌گذاری نیز مشاوره‌های چهره به چهره با کارآفرینان انجام می‌دهد. 

در کنار کسب‌وکارهای اجتماعی امیدوارکننده، کارآفرینان امیدوارکننده‌ای شناسایی می‌شوند که دارای میلی عمیقاً ریشه‌دار برای ایجاد تأثیر اجتماعی از طریق کسب‌وکار اجتماعی می‌باشند و این امر از طریق همکاری خبرگان توسعه تجارت دست‌به‌دست با کارآفرینان اجتماعی و گروه‌های مؤسس کسب‌وکار اجتماعی اتفاق می‌افتد.

شبکه جهانی کسب‌وکار اجتماعی یونس به کسب‌وکارهای اجتماعی کمک می‌کند که بتوانند شریک جدیدی برای توسعه بازار و بازاریابی خدمات و محصولاتشان پیدا کنند.
در سرمایه‌گذاری‌های سنتی درحالی‌که سرمایه‌گذاران برای سود مالی وام می‌دهند اما یک وام‌دهنده بشردوست تنها برای سود اجتماعی وام می‌دهد.

کسب‌وکار اجتماعی یونس منبعی است برای جمع‌آوری سرمایه‌های بشردوستانه از سراسر جهان و سرمایه‌گذاری بر کسب‌وکارهای اجتماعی در سراسر جهان است.

برای مطالعه :

ضرورت واسپاری امور خیریه به مردم و گروه‌های غیردولتی

نوع مشارکت افراد با کسب‌وکار اجتماعی یونس

1. اهداکننده

اهداکنندگان (خیرین) می‌توانند به کسب‌وکار اجتماعی یونس برای حمایت از فرآیند رشد کسب‌وکارهای اجتماعی کمک مالی کنند، پول اهداکنندگان منبعی برای آموزش، مربی‌گری و مشاوره برای توسعه کارآفرینی در هفت کشور موردنظر می‌شود به‌عبارت‌دیگر پول اهداکنندگان برای توسعه ابتکارات محلی استفاده می‌شود که تغییرات جهانی را در پی خواهند داشت.

کمک‌های مالی هم در حمایت از کارآفرینان به مفهوم پیاده‌سازی و رشد کسب‌وکار اجتماعی و هم در افزایش تعداد کارآفرینانی که قادر به دریافت چنین حمایتی هستند اثر دارند. در تمام موارد فرد اهداکننده گواهی بخشودگی مالیاتی دریافت می‌کند.

2. وام‌دهنده بشردوست

این سرمایه‌ها در مواردی شبیه به سرمایه‌های اهداشده استفاده می‌شوند. این وام‌ها برای کسب‌وکار اجتماعی استفاده خواهند شد و بازه زمانی بازپرداخت آن‌ها تا 10 سال ادامه پیدا می‌کنند.
سرمایه در قالب وام بدون بهره غیر مرجوع ارائه می‌شود. تأمین مالی کسب‌وکار اجتماعی طی 12 تا 18 ماه انجام می‌شود و اولین بازپرداخت از 3 سال بعد شروع می‌شود و در نهایت اصل سرمایه به وام‌دهنده بازگردانده می‌شود.

فعالیت‌ کسب‌ و کار اجتماعی یونس در کشورها

کسب‌وکار اجتماعی یونس در حال حاضر در کشورهای مختلفی فعالیت دارد که در این قسمت فعالیت‌های کسب‌وکار اجتماعی یونس در برخی کشورها به تفکیک ارائه می‌شود.

1. فعالیت کسب‌وکار اجتماعی یونس در آلبانی

سرمایه‌گذاری 260000 دلار توسط کسب‌وکار اجتماعی یونس و 34000 دلار توسط مشارکت خیرین

کسب‌وکارهای اجتماعی ایجادشده

1. شرکت E Jona، باهدف اشتغال‌زایی معلولین، محلی برای فعالیت و کار معلولین

2. شرکت Seniors’ Home، خانه سالمندان باکیفیت بالا و مراقبت دقیق از سالمندان که عملاً چنین چیزی در آلبانی وجود نداشت.

3. شرکت Rozafa Social Business، یک شرکت بازاریابی برای صنایع‌دستی و ایجاد درآمد پایدار و بهتر برای زنان روستایی

حضور مرکز یونس در آلبانی

  • اجرای مجموعه‌ای از 14 کنفرانس و کارگاه آموزشی
  • اجرای 11 سخنرانی عمومی برای بیش از 2400 شرکت‌کننده
  • اجرای برنامه تلویزیونی مسابقه کسب‌وکار اجتماعی

فعالیت کسب‌وکار اجتماعی یونس در کلمبیا

همکاری با غول سیب‌زمینی McCain و ایجاد یک مرکز کسب‌وکار اجتماعی برای تعالی کشاورزی

سرمایه‌گذاری 150000 دلار از طریق کسب‌وکار اجتماعی یونس و 100000 دلار از طریق مشارکت خیرین

کسب‌وکارهای اجتماعی ایجادشده

1. شرکت Bive، تسهیل و بهبود دسترسی به مراکز درمانی باکیفیت بالا، فوری و مقرون‌به‌صرفه برای خانواده‌های با درآمد متوسط و پایین از طریق ایجاد شبکه‌ای از مراکز با ارائه تخفیف و مراقبت‌های فوری

2. شرکت Vitalius، توسعه و فروش محصولات غذایی غنی‌شده در میان کودکان

شبکه کسب‌وکار اجتماعی

طراحی یک کسب‌وکار اجتماعی از طریق مشارکت تولیدی‌های کوچک سیب‌زمینی با شرکت بزرگ تولید McCain از طریق عقد قراردادJV به‌منظور بهبود وضعیت شرکت‌های تولیدی کوچک

حضور مرکز یونس در کلمبیا

برگزاری 12 کارگاه آموزشی، 3 همایش بزرگ و ایجاد 12 رویداد خاص (حضور محمد یونس، ایجاد انجمن قدرت کسب‌وکار اجتماعی کلمبیا بدون فقر)، بازدید بیش از 4400 نفر از 6 نمایشگاه با مشارکت کسب‌وکار اجتماعی یونس

فعالیت کسب‌وکار اجتماعی یونس در هائیتی

راه‌اندازی کسب‌وکار اجتماعی یونس با مشارکت شرکت SAP، PADF، DEG و Deutsche Bank

1 میلیون دلار سرمایه‌گذاری از طریق کسب‌وکار اجتماعی یونس و 300000 دلار از طریق مشارکت خیرین

کسب‌وکارهای اجتماعی ایجادشده

1. شرکت شیرینی Mariaman، باهدف ایجاد فرصت شغلی و صرف درآمد حاصل از آن برای حمایت از یک مدرسه محلی

2. شرکت Leogane، شرکت تولید مرغ (مرغداری) باهدف کاهش وابستگی شدید هائیتی به واردات مرغ، صرف درآمد حاصل از آن برای حمایت از یک مدرسه محلی

3. شرکت La Gonave، شرکت تولید مرغ (مرغداری) در مقیاس منطقه‌ای، صرف درآمد حاصل از آن برای حمایت از یک مدرسه محلی

4. شرکت La Pain O Quotidien، تولید نان غنی‌شده، توزیع محصول از طریق شبکه‌ای از زنان میکرو کارآفرین
5. شرکت Etre Ayisyen Entrepreneurial Insitute، موسسه کارآفرینی، با فعالیت در آموزش مهارت‌های کارآفرینی برای جوانان هائیتی و تمرکز بر ایجاد اشتغال در بخش‌های رسمی هائیتی

6. شرکت Sesa، حمایت از کشت درختان Jatropha خوراکی برای تولید میوه، سوخت زیستی و کاهش وابستگی به واردات خوراک دام و انرژی

7. شرکت Poulailler de Nicolas (FATEM)، شرکت تولید مرغ (مرغداری) در مقیاس منطقه‌ای، صرف درآمد حاصل از آن برای حمایت از یک مدرسه محلی

فعالیت کسب‌وکار اجتماعی یونس در هند

580000 دلار سرمایه‌گذاری از طریق کسب‌وکار اجتماعی یونس 2400000 دلار از طریق مشارکت خیرین

کسب‌وکارهای اجتماعی ایجادشده

1. بیمارستان چشم Sankara، ارائه خدمات مراقبت از چشم با حمایت مالی از افراد نیازمند

2. شرکت خرده‌فروشی Sakhi، استفاده از زنان روستایی توانمند برای فروش محصولات اجتماعی

3. شرکت eKutir Wash، بهبود بهداشت روستایی از طریق مدل کسب‌وکار میکرو کارآفرینی

4. شرکت SPARC، طراحی و ساخت توالت با مشارکت انجمن‌های تولیدی

5. شرکت Milaap/ Guardian، فراهم کردن وام‌های کوچک برای اتصالات آب در جامعه

6. شرکت Bhagini Nivedita Gramin Vigyan Niketan (BNGVN)، ایجاد فرصت‌های شغلی از طریق وام‌های کوچک برای بهبود معیشت روستاییان

حضور مرکز یونس در هند

1. حضور در یک نمایش تلویزیونی برای افزایش آگاهی گسترده از مفهوم کسب‌وکار اجتماعی

2. برگزاری 3 همایش و میزگرد و میزبانی از استاد یونس

3. برگزاری کارگاه در سرتاسر جنوب آسیا با بیش از 2000 شرکت‌کننده

4. حمایت از 3 مسابقه طرح کسب‌وکار در هرسال که به غربالگری بیش از 3000 طرح منجر شده است

بیشتر بخوانید :

بررسی مؤلفه‌های امور خیر در کتب درسی دوره ابتدایی

تشریح نمونه‌های کسب‌وکار اجتماعی

Bive Colombia

هدف این کسب‌وکار افزایش دسترسی به مراکز درمانی برای خانواده‌های با درآمد پایین است. در کلمبیا فقرا از خدمات درمانی و دارو محروم‌اند، همچنین زمان انتظار طولانی و مراحل زیاد اداری موانع دسترسی فقرا به مراکز درمانی است.
این مشکلات منجر به وقوع بیماری به‌جای پیشگیری و تأخیر در تشخیص، افزایش هزینه، پیچیده شدن درمان، بالا رفتن هزینه‌ها و کاهش کیفیت زندگی می‌شود. Bive شبکه‌ای از ارائه‌دهندگان ایجاد کرده است که با تمرکز بر فقرا، تخفیف و عرضه فوری خدمات پزشکی ارائه می‌دهند.

عضویت در طرح‌های Bive عمومی است و بخش‌های خصوصی تا 68% تخفیف ارائه می‌کنند و طی 7 روز تأمین پزشک را تضمین می‌کند. چشم‌انداز Bive، گسترش ارائه خدمات به 9500 نفر در سال بعد (در حال حاضر 2700 نفر) و گسترش به یک منطقه جدید از کلمبیا است.

Rozafa, Albania

هدف این کسب‌وکار، اشتغال زنان روستایی و ایجاد درآمد پایدار برای آنان است. زنان روستایی در آلبانی محدودیت‌های بسیار زیادی برای شغل‌های رسمی دارند. Rozafa یک شرکت بازاریابی و توزیع صنایع‌دستی به مشتریان داخلی و بین‌المللی برای زنانی است که انتخاب‌شده‌اند و در کارگاه‌های آموزشی تولید صنایع‌دستی در سراسر کشور آموزش‌دیده‌اند. چشم‌انداز این کسب‌وکار دستیابی به 8-5 مشتری جدید در سال 2014، ایجاد خط تولید جدید با همکاری برند فشن اروپایی Mammu، ایجاد فروش آنلاین از سال 2014، است.

La Pain O Quotidien Haiti

هدف این کسب‌وکار تولید تغذیه سالم و مقرون‌به‌صرفه است. این کسب‌وکار یک مرکز تولید شیرینی مدرن برای تولید نان باکیفیت بالا و مغذی در سنت مارک و اطراف آن است. این کسب‌وکار در راستای کاهش وابستگی به واردات مواد غذایی در کشور و تولید مواد غذایی محلی است. (کشور هائیتی به‌شدت واردات مواد غذایی دارد). 

مواد اولیه تشکیل‌دهنده نان به‌صورت محلی و از داخل کشور تأمین می‌شود. برای توزیع محصول این کسب‌وکار توسط زنجیره‌ای از توزیع‌کنندگان کوچک و خانواده‌های آنان محصولات خود را توزیع می‌کند.

چگونگی فرآیند رشدکسب‌وکار اجتماعی یونس

در دنیای پویای امروزی که قوانین تجارت یک‌شبه تغییر می‌کند، انعطاف‌پذیری و تیم کاری بسیار مهم است. ازاین‌رو فعالیت کسب‌وکار اجتماعی یونس در شناسایی کارآفرینانی که چشم‌انداز روشن، مشخصات قوی و دارای تمایل عمیقاً ریشه‌داری برای ایجاد یک تأثیر اجتماعی هستند از اهمیت برخوردار است.
زمانی که کسب‌وکار اجتماعی یونس یک کارآفرین را پیدا کرد با مشارکت درگیرانه و پایاپای با تیم کاری و تیم مؤسس از طریق تیم‌های محلی و کارشناسان، توسعه کسب‌وکار را جلو می‌برد.

تأکید کسب‌وکار اجتماعی یونس هم بر ساختار مراکز رشد و هم شتاب‌دهنده‌ها مبنی بر مربی‌گری، مشاوره، آموزش و خدمات حمایتی برای کارآفرینان و مؤسسان کسب‌وکار اجتماعی می‌باشد. حمایت‌های کسب‌وکار اجتماعی یونس بیش از سرمایه‌گذاری کمک به ارزیابی ریسک و پتانسیل‌های تأمین مالی کسب‌وکار اجتماعی موردنظر می‌باشد.
حمایت‌های پس از سرمایه‌گذاری به کسب‌وکار اجتماعی یونس این اجازه را می‌دهد تا از سرمایه با تضمین موفقیت کسب‌وکار مراقبت شود.

این حمایت‌های مبتنی بر دانش عمیق از کسب‌وکار اجتماعی به کسب‌وکار اجتماعی یونس اجازه می‌دهد که در حوزه‌هایی وارد شود که معمولاً سرمایه‌گذاران از ورود به آن امتناع می‌کنند. کسب‌وکار اجتماعی یونس به کارآفرینان کمک می‌کنند تا رشد کنند و کامل شوند.
این کمک از طریق پیدا کردن شرکا با استفاده از شبکه جهانی کسب‌وکار اجتماعی یونس، دستیابی به متخصصان رشته‌های مختلف و بازاریابی محصولات و خدمات می‌باشد. همکاری نزدیک ‌بین کارآفرینان و کسب‌وکار اجتماعی یونس خود یک ظرفیت کارآفرینی ایجاد می‌کند همچنین روابط میان کارآفرینان و اعتماد آنان برای موفقیت کسب‌وکار را تقویت می‌کند.

معیارهای مالی و کارآفرینی

قبل از هرگونه سرمایه‌گذاری هر کسب‌وکار اجتماعی در سه سطح مورد بررسی قرار می‌گیرد.

1- پس‌ازآنکه تیم محلی تکمیل شد و یک امکان‌سنجی انجام گرفت، کمیته‌ای هر کسب‌وکار اجتماعی را مورد بررسی قرار می‌دهد و توصیه‌هایی را برای تجزیه‌وتحلیل بیشتر ارائه می‌دهد.

2- در یک فرآیند تکرارشونده کمیته بررسی به‌عنوان یک جزء مستقل به همراه تیم محلی و مؤسس کسب‌وکار اجتماعی فعالیت می‌کند و توصیه‌هایی را برای پیش برد طرح کسب‌وکار اجتماعی ارائه می‌کند.

3- پس از طی این فرآیند، ایده کسب‌وکار اجتماعی برای سرمایه‌گذاری آماده می‌شود و به کمیته سرمایه‌گذاری معرفی می‌شود. کمیته‌ای که تصمیم نهایی سرمایه‌گذاری را می‌گیرد اعضای مختلفی را هم در تیم بررسی و هم در تیم سرمایه‌گذاری وجود دارند تا از تصمیمات بی‌طرفانه مطمئن شوند. کمیته مالی بر اساس معیارهای زیر تصمیم‌گیری می‌کند :

1- تیم و کارآفرین

2- تأثیرات اجتماعی

3- ثبات مالی و ریسک

4- تکرار و مقیاس‌پذیری

5- بلوغ