معرفی کتاب (فصلنامه خیر ماندگار شماره 4)
نویسنده: محمد یونس
مترجمین: حسین عنبرستانی، سید وحید رضوی
نشر: رسا
پیدایش شکل های جدید سازمانی از جمله مسائل مهمی است که در حوزه «جامعه شناسی سازمان» مورد بررسی و مطالعه قرار می گیرد و به عقیده اکثر محققان، یکی از پیچیده ترین موضوعات در این حوزه می باشد. پیدایش کسب و کارهای اجتماعی در دنیا، هم از این بعد که فرم جدیدی از کسب و کار محسوب می شوند و هم از این جهت که بالقوه تاثیرات اجتماعی زیبادی به همراه خواهند داشت، بسیار مهم بوده و لذا بررسی و کاوش در این حوزه مطالعات، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار می باشد.
دکتر یونس بعد از تجربه ایجاد بانک گرامین، تلاش کرد تا با ایجاد نوع جدیدی از کسب و کار، تحت عنوان کسب و کار اجتماعی، به ارائه خدمات و نیازهای حیاتی مردم در حوزه های مختلفی از بهداشت و درمان تا فناوری ارتباطات و اطلاعات بپردازد. این کتاب دربردارنده تجارب و نظریات آقای دکتر محمد یونس در همین خصوص می باشد که با همکاری آقای کارل وبر به رشته تحریر درآمد است .
دکتر محمد یونس در این کتاب سعی کرده است تا همراه با بیان تجربیات خود به نظریه پردازی در خصوص کسب و کارهای اجتماعی بپردازد. بر این اساس فصول دوم، چهارم، ششم و تا حدی فصل هفتم دربردارنده تجارت شخص دکتر یونس در ایجاد کسب و کارهای اجتماعی و داستان فراز و فرودهای آنها است که با قلمی روان و ساده بیان شده است. در مابقی فصول کتاب نیز دکتر یونس از بعد نظری به کسب و کارهای اجتماعی نگریسته و از همین رو به بررسی موضوعاتی همچون نقش دولت در اقتصاد، ساختار قانونی و حتی جایگاه «بازار سهام اجتماعی» در شکوفایی این نوع از کسب و کارها پرداخته است.
از این کتاب
وقتی زندگی یک نفر تباه شود، همه مردم دنیا متضرر خواهند شد. چه بسا فردی که زندگی او تباه شده، می توانست پزشکی شود که زندگی نوه من را نجات میداد، یا دانشمندی که برای جلوگیری از گرمتر شدن کره زمین دستگاهی اختراع می کرد. چرا چنین فرصتی می بایست تباه شود؟ «کسب و کار اجتماعی» فرصتی فراهم می کند که ما از تباه شدن زندگی این افراد جلوگیری کرده و زمینه ای برای شکوفایی استعدادهایشان فراهم کنیم.
پس از خواندن این کتاب، ممکن است از راه های متعددی که در این کتاب در مورد چگونگی استفاده از قدرت «کسب و کار اجتماعی» در ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به مردم معرفی شده است، هیجان زده شده باشید. اما اگر شما در حوزه ای مشغول به فعالیت هستید که ارتباط واضح و مشخصی با مسائل و مشکلات جامعه بشری ندارد، آیا بازهم می توانید از استعدادها و توانایی هایتان برای برطرف نمودن معضلاتی که دنیا با آن مواجه است استفاده کنید؟ در بسیاری از موارد پاسخ به این سوال مثبت است. من به شدت معتقدم که با استفاده از خلاقیت و ابتکار، می توان هر نوعی از علاقه و اشتیاق افراد را به ابزاری برای تبدیل دنیا به مکان بهتری برای زندگی تبدیل نمود.
نویسنده: محمد یونس
مترجمان: علی بابایی، سهیل پورصادقی حقیقت، علیرضا خیری، زهرا عنایتی
نشر: انتشارات دنیای
محمد یونس با تاسیس یک بنیاد خیریه غیر دولتی به نام گرامین بانک توانسته است جهش بزرگی در فقرزدایی در بنگلادش ایجاد کند (گرامین در زبان بنگلادشی به معنای کشاورز است) فعالیت گرامین بانک بر خلاف باور رایج در سیستم های بانکداری موجود، بر مبنای اعطای وام و نیز دیگر خدمات بانکی به فقیران قرار دارد.
به این ترتیب گرامین بانک که اولین بانک تخصصی ویژه فقیران محسوب می شود تا به امروز توانسته است بیش از پنج میلیون فقیر بنگلادشی را تحت پوشش بگیرد که بالغ بر 90 درصد از آنان را زنان سرپرست خانوار تشکیل می دهند. مکانیزم حمایتی مورد اتسفاده گرامین بانک برپایه پرداخت وام های خرد برای راه اندازی کسب و کارهای کوچک و خودکفایی مالی تدریجی قرار داشته است. موفقیت چشمگیر گرامین بانک در بنگلادش موجب شده است که این بنیاد خیریه هم اکنون شعبه هایی در بیش از 50 کشور دنیا بر پا کنند.
محمد یونس در سال 2003، کتابی با عنوان «داستان اولین بانک ویژه فقرا» منتشر کرد. بخش عمده این کتاب به بیان خاطرات وی درباره چگونگی متحول شدن زندگی اش برای کمک به فقیران، چگونگی پایه گذاری و رشد گرامین بانک و نیز مکانیزم های مورد استفاده در «گرامین بانک» می پردازد. این کتاب به سرعت در رده پرفروش ترین کتاب های اقتصاد و مدیریت جای گرفت به نحوی که بر اساس رتبه بندی سایت آمازون پنجمین کتاب پرفروش دنیا در حوزه «توسعه اقتصادی» محسوب می شود.
مطالب اصلی این کتاب عبارت اند از:
1-بررسی چالش های دکتر یونس و همکارانش در تاسیس گرامین بانک
2-مکانیسم هایی که باعث موفقیت اعتبار خرد - micro-credit- به عنوان هسته اصلی بانکداری در گرامین شده است
3-راهنمایی ها و تجربیات ارزشمندی که یونس، به هرکس که خواهان پیوست به وی در حذف فقر و فرستادن آن به موزه هاست، ارائه می دهد.
به این ترتیب مطالعه کتاب مذکور می تواند نکات کاربردی زیادی برای افزایش بهره وری فعالیت های خیریه به دست دهد.
همچنین خوانندگانی که علاقه مند به کسب اطلاعات بیشتر در مورد محمد یونس و نیز بانک گرامین هستند می توانند به دو وبسایت زیر مراجعه کنند:
سایت اختصاصی محمد یونس به آدرس
سایت بنیاد خیریه گرامین بانک به آدرس:
