وقف سلاطین ودرباریان: تفاوت بین نسخه‌ها

از ویکی خیر
پرش به: ناوبری، جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «<div style=" font-family:B Nazanin; font-size:18px; text-align:justify;"> [[]] این کتاب به قلم جمعی از محققان مر...» ایجاد کرد)
 
سطر ۱: سطر ۱:
 
<div style=" font-family:B Nazanin; font-size:18px; text-align:justify;">
 
<div style=" font-family:B Nazanin; font-size:18px; text-align:justify;">
[[]]
+
 
 +
[[پرونده:تصویر میراث جاویدان 1.jpg|تصویر|وسط]]
 +
 
 
این کتاب به قلم جمعی از محققان مرکز پژوهشی [[وقف]] [[حجج اسلام آقایان]]: ابراهیم باقری، مصطفی صادق زاده و رضا محققیان به خامه تحریر درآمده است.
 
این کتاب به قلم جمعی از محققان مرکز پژوهشی [[وقف]] [[حجج اسلام آقایان]]: ابراهیم باقری، مصطفی صادق زاده و رضا محققیان به خامه تحریر درآمده است.
 
هدف از نگارش کتاب آن بوده است که یکی از مهم ترین دغدغه های [[سازمان اوقاف]] و امور [[خیریه]] و محاکم و جامعه حقوقی؛ یعنی مسائل مربوط به [[موقوفات]] وامانده از پادشاهان گذشته و اطرافیان و منسوبان آنان را پاسخگو باشد؛ چرا که موقوفات زیادی از پادشاهان گذشته ، درباریان و اطرافیان آنان به جای مانده است و عده ای ادعای مالکیت آن را دارند و معتقدند آنان اموال مردم را به زور و ستم گرفته و برخی از آن اموال را وقف نموده اند. این گونه ادعاها باعث گردیده است تا در نفوذ و درستی أوقاف مزبور شک و تردید پدید آید.
 
هدف از نگارش کتاب آن بوده است که یکی از مهم ترین دغدغه های [[سازمان اوقاف]] و امور [[خیریه]] و محاکم و جامعه حقوقی؛ یعنی مسائل مربوط به [[موقوفات]] وامانده از پادشاهان گذشته و اطرافیان و منسوبان آنان را پاسخگو باشد؛ چرا که موقوفات زیادی از پادشاهان گذشته ، درباریان و اطرافیان آنان به جای مانده است و عده ای ادعای مالکیت آن را دارند و معتقدند آنان اموال مردم را به زور و ستم گرفته و برخی از آن اموال را وقف نموده اند. این گونه ادعاها باعث گردیده است تا در نفوذ و درستی أوقاف مزبور شک و تردید پدید آید.

نسخهٔ ‏۱ اکتبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۴۲

تصویر

این کتاب به قلم جمعی از محققان مرکز پژوهشی وقف حجج اسلام آقایان: ابراهیم باقری، مصطفی صادق زاده و رضا محققیان به خامه تحریر درآمده است. هدف از نگارش کتاب آن بوده است که یکی از مهم ترین دغدغه های سازمان اوقاف و امور خیریه و محاکم و جامعه حقوقی؛ یعنی مسائل مربوط به موقوفات وامانده از پادشاهان گذشته و اطرافیان و منسوبان آنان را پاسخگو باشد؛ چرا که موقوفات زیادی از پادشاهان گذشته ، درباریان و اطرافیان آنان به جای مانده است و عده ای ادعای مالکیت آن را دارند و معتقدند آنان اموال مردم را به زور و ستم گرفته و برخی از آن اموال را وقف نموده اند. این گونه ادعاها باعث گردیده است تا در نفوذ و درستی أوقاف مزبور شک و تردید پدید آید.

از آنجا که گستره این گونه موقوفات بسیاری از مناطق کشور را شامل می شود ادارات حقوقی سازمان و نیز محاکم بسیاری از مناطق کشور را به خود مشغول ساخته است. این امر می طلبید که با مراجعه به مباحث غنی فقه شیعه و حقوق اسلامی، راه حل مناسبی جهت برون رفت از این مشکل ارائه شود. بی شک هدف نویسنده کتاب تطهیر پادشاهان گذشته و توجیه کارهای غیرشرعی آنان نیست بلکه بر آن است تا با استناد به مبانی فقهی و حقوقی؛ یعنی روایات و ادله متقن، صحت موقوفات پادشاهان و افراد وابسته به آنان را اثبات نماید. این کتاب در دو بخش تنظیم شده است: بخش نخست به کلیات و مفاهیم اختصاص یافته و مباحثی همچون: بیان مسئله، ضرورت تحقیق، اهداف تحقیق، پرسش های اصلی و فرعی، فرضیه و پیشینه بحث و تاریخچه ای کوتاه از وقف سلاطین و نیز مفاهیمی مانند وقف، حبس، اموال عمومی و اختصاصی، خالصجات و ... را در خود جای داده است. بخش دوم کتاب که حاوی مهم ترین مباحث آن می باشد در سه فصل مورد چینش قرار گرفته است.

در فصل يکم وقف های انجام شده را در سه فرض به بحث گذارده است. در فرض نخست حکم وقف اموال شخصی سلاطین و درباریان مورد بررسی قرار گرفته و با استفاده از دلایل متقن به این نتیجه رسیده است که اگر علم یا اماره شرعی بر مالکیت آنان نسبت به اموالی که وقف نموده اند وجود داشته باشد و دیگر شرایط لازم برای تحقق وقف نیز موجود باشد وقف مزبور صحیح خواهد بود و صرف پادشاه یا درباری بودن نمی تواند مانع از درستی وقف باشد.

فرض دوم موردی را واکاوی نموده که وقف از اموال شخصی دیگران تحقق یافته باشد که حکم به بطلان آن شده است و در فرض سوم موارد شک بدوی را تحقیق نموده و با استناد به دلایلی مثل اصل صحت و قاعده ید به درستی وقف های صورت گرفته حکم شده است.

پس از آن وقف سلاطین در فرض علم اجمالی به وجود حرام با استفاده از دلایلی مانند روایات و ادله جویز سلطان، قاعده يد و قاعده حمل فعل مسلمان برصحت مورد بررسی قرار گرفته و به شبهاتی که در این زمینه وجود دارد، پاسخ داده شده است و در نهایت موضوع امضای وقف سلاطین توسط حاکم شرع و ولی فقیه مطرح گردیده است.

فصل دوم کتاب به وقف اموال عمومی اختصاص یافته و به موضوع وقف اموال عمومی و دولتی توسط پادشاهان و درباریان آنان پرداخته و با استفاده از متون فقهی و استفتائات موجود حکم آن بیان و به قلمرو اختیار ولی فقیه در این زمینه پرداخته شده است. در این فصل همچنین مباحث مربوط به مرور زمان در این گونه دعاوی و مصادره اموال سلاطین تبیین و دیدگاه های موجود آورده شده است.

در فصل سوم به موضوع وقف خالصجات که نوعی ویژه از وقف سلاطین است و در فقه از آن قطايع و صفایا نام برده می شود، پرداخته شده است. در توضیح خالصجات گفته شده است: مال غیرمنقولی است که دولت آن را مانند یک مالک عمومی مالک است و ممکن است به صورت زمین، باغ، قلاع، مراتع و جنگل ها و معادن و شیلات و غیره باشد و یا گفته شده است: خالصجات عبارت از اموال منقول و غیرمنقولی است که متعلق به دولت است؛ بنابراين، خاصجات دولتی مانند ثروت آحاد و افراد ناس قابل توقیف و انتقال است و مشمول مرور زمان می گردد، منتهی چون عواید خالصجات به خزانه می رود تشریفات انتقال آن طبق مقررات خاص ( مزایده و مناقصه) انجام می گیرد. خالصجات دولتی مانند اموال عادی تابع مقررات قانون مدنی است.

در این فصل ضمن بیان تاریخچه ای کوتاه از خالصجات، حکم وقف سلاطین از دو نگاه فقهی و حقوقی مورد بررسی قرار گرفته و این نتیجه به دست آمده است که در صورتی که از اموال عمومی یا انفال باشد با صلاحدید ولی فقیه قابل تنفيذ خواهد بود. همچنین اگر براساس قوانین زمان وقف دولت مالکیت زمین یا املاک را داشته و این اختیار را داشته که تصرفات ناقله را در آن انجام دهد، وقف صحیح و قانونی می باشد؛ زیرا با وجود مالکیت و حق تصرف دولت، مقتضی برای وقف نمودن موجود است و مانعی قانونی هم وجود ندارد؛ بنابراین، وقف صحیح و نافذ خواهد بود. این کتاب در ۱۵۲ صفحه از سوی مرکز پژوهشی وقف سازمان اوقاف و امور خیریه به زیور چاپ آراسته شده است.