آثار اخلاص (قرآن)

از ویکی خیر
نسخهٔ تاریخ ‏۶ دسامبر ۲۰۱۵، ساعت ۱۰:۴۶ توسط Wikikhair (بحث | مشارکت‌ها) آثار اخلاص (قرآن)» را محافظت کرد ([ویرایش=فقط مدیران] (بی‌پایان)))
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به: ناوبری، جستجو

اخلاص سری است الهی که تنها در قلب بندگان محبوب الهی قرار می‌گیرد. [۱] و آثار خاصی برای آن دکر شده است.

ارزش آفرینی

۱) پیامبر - صلی الله علیه وآله-، موظف به ارزشمند قلمداد کردن مؤمنان به دلیل اخلاص آنان در عبادت‌ های خود بود؛ که در آیات ذیل به آن اشاره شده است: ولاتطرد الذین یدعون ربهم بالغدوة والعشی یریدون وجهه... [۲] «کسانی را که پروردگار خود را بامدادان و شامگاهان می‌خوانند در حالی که خشنودی او را می‌خواهند مران از حساب آنان چیزی بر عهده تو نیست و از حساب تو(نیز) چیزی بر عهده آنان نیست تا ایشان را برانی و از ستمکاران باشی» واصبر نفسک مع الذین یدعون ربهم بالغدوة والعشی یریدون وجهه ولاتعد عیناک عنهم... [۳] «و با کسانی که پروردگارشان را صبح و شام می‌خوانند(و) خشنودی او را می‌خواهند شکیبایی پیشه کن و دو دیده ات را از آنان برمگیر که زیور زندگی دنیا را بخواهی و از آن کس که قلبش را از یاد خود غافل ساخته‌ایم و از هوس خود پیروی کرده و (اساس) کارش بر زیاده روی است اطاعت مکن» ۲) کسب اخلاص در اعتقاد و عمل ، مایه ارزشمندی انسان نزد خداوند: بلی من اسلم وجهه لله وهو محسن فله اجره عند ربه ولا خوف علیهم ولا هم یحزنون. [۴] «آری هر کس که خود را با تمام وجود به خدا تسلیم کند و نیکوکار باشد پس مزد وی پیش پروردگار اوست و بیمی بر آنان نیست و غمگین نخواهند شد» افمن اتبع رضون الله کمن بآء بسخط من الله... • هم درجـت عند الله... [۵] [۶] «آیا کسی که خشنودی خدا را پیروی می‌کند چون کسی است که به خشمی از خدا دچار گردیده و جایگاهش جهنم است و چه بد بازگشتگاهی است• ایشان را نزد خداوند درجاتی است و خدا به آنچه می‌کنند بیناست» ومن احسن دینا ممن اسلم وجهه لله وهو محسن... [۷] «و {دین چه کسی بهتر است از آن کس که خود را تسلیم خدا کرده و نیکوکار است و از آیین ابراهیم {[حق]] گرا پیروی نموده است و خدا ابراهیم را دوست گرفت» ۳) ارزش اعمال، در پرتو صداقت و خلوص و عدم آمیختگی آن به ریا است : بلی من اسلم وجهه لله وهو محسن فله اجره عند ربه ولا خوف علیهم ولا هم یحزنون. [۸] «آری هر کس که خود را با تمام وجود به خدا تسلیم کند و نیکوکار باشد پس مزد وی پیش پروردگار اوست و بیمی بر آنان نیست و غمگین نخواهند شد» وقل رب ادخلنی مدخل صدق واخرجنی مخرج صدق... [۹] [۱۰] «هر کس از پیامبر فرمان ب رد در حقیقت خدا را فرمان برده و هر کس رویگردان شود ما تو را بر ایشان نگهبان نفرستاده‌ایم» واژه « صدق » در آیه فوق به معنای اخلاص است به این معنی که از خداوند درخواست می‌شود که ورود و خروج انسان در هر کاری خالص و ظاهر و باطن آن یکسان باشد. ومن یسلم وجهه الی الله وهو محسن فقد استمسک بالعروة الوثقی والی الله عـقبة الامور. [۱۱] «و هر کس خود را در حالی که نیکوکار باشد تسلیم خدا کند قطعا در ریسمان استوارتری چنگ درزده و فرجام کارها به سوی خداست» ۴) صلاح و شایستگی عمل ، منوط به خلوص و خالی بودن از کم‌ترین شائبه شرک است: قل انمآ انا بشر مثلکم یوحی الی انمآ الـهکم الـه وحد فمن کان یرجوا لقآء ربه فلیعمل عملا صــلحا ولایشرک بعبادة ربه احدا. [۱۲] «بگو من هم مثل شما بشری هستم و [۱۱]

به من وحی می‌شود که خدای شما خدایی یگانه است پس هر کس به لقای پروردگار خود امید دارد باید به کار شایسته بپردازد و هیچ کس را در پرستش پروردگارش شریک نسازد» (جمله «و لایشرک...» می‌تواند به منزله تفسیر برای «فلیعمل» باشد.)

تقوا

در آیه ۲۶ سوره شعراء به نقش اخلاص در دعوت و گرایش مردم به تقوا اشاره شده است: وما اسـلکم علیه من اجر ان اجری الا علی رب العــلمین• فاتقوا الله واطیعون. [۱۳] [۱۴] «و بر این( رسالت ) اجری از شما طلب نمی‌کنم اجر من جز بر عهده پروردگار جهانیان نیست• پس از خدا پروا کنید و فرمانم ببرید.»

راه مطمئن

اخلاص و توجه کامل به خدا در امور، نشانه تمسک به ریسمان محکم و قرار گرفتن در راه مطمئن است: و من یسلم وجهه الی الله و هو محسن فقد استمسک بالعروة الوثقی... [۱۵] «و هر کس خود را در حالی کهنیکوکار باشد تسلیم خدا کند قطعا به ریسمان استوارتری چنگ زده وفرجام کارها به سوی خداست»

رضایت خدا

رضایت و خشنودی خدا از مؤمنان ، در پی بیعت آنان با پیامبر - صلی الله علیه وآله- از روی اخلاص'و صدق نیت است: لقد رضی الله عن المؤمنین اذ یبایعونک تحت الشجرة فعلم ما فی قلوبهم... [۱۶] «به راستی خدا هنگامی که مؤمنان زیر آن درخت با تو بیعت می‌کردند از آنان خشنود شد و آنچه در دلهایشان بود بازشناخت و بر آنان آرامش فرو فرستاد و پیروزی نزدیکی به آنها پاداش داد» (مقصود از «ما فی قلوبهم» صداقت و حسن نیت مؤمنان در بیعت با پیامبر - صلی الله علیه وآله- است.)

قبول عذر

اخلاص و حسن نیت ، سبب قبولی عذر برخی از عدم شرکت در جهاد شد: لیس علی الضعفآء ولا علی المرضی ولا علی الذین لایجدون ما ینفقون حرج اذا نصحوا لله ورسوله ما علی المحسنین من سبیل والله غفور رحیم. [۱۷] «بر ناتوانان و بر بیماران و بر کسانی که چیزی نمی‌یابند(تا در راه جهاد ) خرج کنند در صورتی که برای خدا و پیامبرش خیرخواهی نمایند هیچ گناه ی نیست(و نیز) بر نیکوکاران ایرادی نیست و خدا آمرزنده مهربان است» ( «نصحوا» از ریشه «نصح» به معنای اخلاص نیز آمده است.)

منبع

قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله « آثار اخلاص».

پانویس