اجتناب از تکبر (قرآن)

از ویکی خیر
نسخهٔ تاریخ ‏۳۰ اکتبر ۲۰۱۶، ساعت ۰۸:۰۹ توسط Wikikhair (بحث | مشارکت‌ها) اجتناب از تکبر (قرآن)» را محافظت کرد ([ویرایش=فقط مدیران] (بی‌پایان) [انتقال=فقط مدیران] (بی‌پایان)))
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به: ناوبری، جستجو

سفارش لقمان به پسرش، برای پرهیز از مشی و منش متکبرانه در قرآن کریم آمده است.


سفارش لقمان

یـبنی... (ای پسرکم)

لقمان/سوره۳۱، آیه۱۷.

ولا تصعر خدک للناس ولا تمش فی الارض مرحـا ان الله لا یحب کل مختال فخور. .((پسرم!) با بی‌اعتنایی از مردم روی مگردان، و مغرورانه بر زمین راه مرو که خداوند هیچ متکبّر مغروری را دوست ندارد.)

لقمان/سوره۳۱، آیه۱۸.

راغب گفته کلمه" صعر" به معنای کج بودن گردن، و کلمه" تصعیر" به معنای گرداندن گردن از نظرها از روی تکبر است، هم چنان که خدای تعالی فرمود: " و لا تصعر خدک للناس"، و نیز گفته: کلمه" مرح" به معنای شدت خوشحالی، و زیاده روی در آن است.

ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ج۱۶، ص۳۲۶.

(«صعر» متمایل شدن گردن به سویی است و «تصعیر»، متمایل کردن گردن به سویی است از روی تکبر.)

مفردات، راغب اصفهانی، ص۲۸۱، «صعر».


لسان العرب، ابن منظور، ج۴، ص۴۵۶.

ضرورت اجتناب از تکبر

اجتناب از هرگونه تکبر و گردن فرازی لازم است. ... ان الله لا یحب من کان مختالا فخورا.((خداوند، کسی را که متکبر و فخر فروش است، (و از ادای حقوق دیگران سرباز می‌زند،) دوست نمی‌دارد.))

نساء/سوره۴، آیه۳۶.

(«مختال» به معنای متکبر است. )

مجمع البیان، طبرسی، ج۳، ص۸۴.

ولا تمش فی الارض مرحـا انک لن تخرق الارض ولن تبلغ الجبال طولا.(و روی زمین، با تکبر راه مرو! تو نمی‌توانی زمین را بشکافی، و طول قامتت هرگز به کوه‌ها نمی‌رسد!)

اسراء/سوره۱۷، آیه۳۷.

یـبنی اقم الصلوة...

لقمان/سوره۳۱، آیه۱۷.

ولا تصعر خدک للناس ولا تمش فی الارض مرحـا ان الله لا یحب کل مختال فخور.

لقمان/سوره۳۱، آیه۱۸.


حضرت موسی و متکبران

حضرت موسی علیه‌السّلام از متکبران بی ایمان به خدا، پناه برد. وقال موسی انی عذت بربی وربکم من کل متکبر لا یؤمن بیوم الحساب.(موسی گفت: «من به پروردگارم و پروردگار شما پناه می‌برم از هر متکبّری که به روز حساب ایمان نمی‌آورد!»)

غافر/سوره۴۰، آیه۲۷.

این آیه شریفه حکایت کلام موسی علیه‌السّلام است، کلامی که با آن تهدید فرعون را با تهدید خود مقابله می‌کند، او تهدید به کشتن وی کرده بود و آن جناب تهدیدش کرده به اینکه به پروردگارش پناه می‌برد.

ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ج۱۷، ص۴۹۸.

منبع

فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «اجتناب از تکبر».

پانویس