مصداق های وقف در شاهنامه ی فردوسی

از ویکی خیر
پرش به: ناوبری، جستجو

ندا شامحمدی

چکیده

وقف از جمله سنت هایی است که در فرهنگ ایرانی- اسلامی، به آن توجه بسیاری شده است. اگرچه در قرآن کریم ، اشاره ی مستقیمی به این سنت نشده اما مصداق های آن در احادیث و روایات اسلامی به وفور یافت می شود. شاهنامه ی قردوسی اثری است ادبی- تاریخی که بسیاری از سنن و آداب گذشتگان را در خود جای داده و نمودی روشن از قدمت برخی از سنن ارائه می دهد. وقف سنت حسنه ای است که در پژوهش حاضر تلاش شده است تا به روش کتابخانه ای و بازخوانی متن ، مصداق های آن در شاهنامه و به تبع آن، در فرهنگ کهن ایران بررسی شود. بنابراین پژوهشگر بر آن شد تا مصداق های وقف را به سه گروه صدقه و بخشش، وقف و قرض الحسنه تقسیم نماید. پس از خوانش متن و مطابقت ابیات برگزیده با تعاریف وقف در اسلام، اهمیت وقف در دوران پیش از اسلام مورد تأیید قرار گرفت و با توجه به بررسی شاهد مثال ها، نکته ی حائز اهمیت این است که شاهنامه اگرچه روایتگر تاریخ پیش از اسلام است اما تأثیر پذیری شاعر از دین اسلام، امری انکارناپذیر است و می توان گفت که وقف و خیرات سنت هایی ایرانی و اسلامی هستند که در طول تاریخ همواره گره گشای نیازمندان جامعه بوده اند.

کلیدواژه ها: وقف؛ قرض الحسنه؛ صدقه؛ بخشش؛ شاهنامه ی فردوسی