امهال

امهال به معنی مهلت دادن می باشد. از این موضوع در باب‏هایی ماننددین ، تفلیس ،کفالت ،نکاح ، ظهار ، ایلاء ، احیاء موات ، قضاء و حدود بحث شده است که به مهم‏ترین موارد آن اشاره می‏شود. فهرست مندرجات

واژه های مترادف امهال

واژه‏های «انظار  »، «تأخیر  » و «تأجیل  » نیز به جای «امهال» به کار رفته است؛ چنان که گاه «امهال» در پی «استمهال  » (مهلت خواستن) آمده است.

امهال در حقوق زوجیت

ممنوعیت جلوگیری زن از همبستری

زن پس از گرفتن مهر نمی‏تواند از همبستر شدن شوهرش با خود جلوگیری کند. در وجوب امهال او جهت آماده شدن در صورتی که درخواست مهلت نماید، اختلاف است.

موارد وجوب امهال زن پس ازدواج

اگر زن عذر شرعی یا عقلی داشته باشد- مثل آن که بیمار باشد یا سنش کم باشد- به گونه‏ ای که توان همبستری نداشته باشد، امهال او تا زمان برطرف شدن عذر، واجب است.

نحوه امهال مرد عنین

در صورتثبوت عنین بودن مرد و رجوع زن به حاکم، وی یک سال به مرد مهلت می‏دهد. در این مدت اگر با همسر خود یا زن دیگری آمیزش کرد، زن حق فسخ نکاح را ندارد.

امهال مردی که زنش را ظهار کرده

اگر زنی که شوهرش نسبت به او ظهار کرده، به حاکم رجوع کند، حاکم به شوهر سه ماه مهلت می‏دهد که یا همسرش را طلاق دهد و یا کفاره داده و به وی رجوع کند.

امهال مردی که زنش را ایلاء کرده

در صورت ایلاء مرد نسبت به همسرش و مراجعه زن به حاکم، وی چهار ماه به مرد مهلت می‏دهد تا به همسرش رجوع کند و کفاره بدهد. در صورت عدم رجوع، حاکم او را بین طلاق و همبستر شدن آزاد می‏گذارد. در صورت انتخاب همبستر شدن، عزم بر آن کافی است. اگر مرد برای رجوع عذر داشته باشد، تا زمان برطرف شدن عذر، به او مهلت داده می‏شود. در صورت نداشتن عذر، به اندازه متعارف- جهت آماده شدن برای همبستری- به او مهلت داده می‏شود.

حکم امهال بدهکار

مهلت دادن به بدهکار،مستحب بلکه در صورت ناتوانی از پرداخت بدهی،واجب است.

کیفیت امهال کفیل برای حاضرکردن مکفول

به کفیل برای احضار مکفول غایب، به اندازه آوردن وی مهلت داده می‏شود.

کیفیت امهال احیا کننده زمین

کسی که زمین مواتی را تحجیر کرده، اما احیا نمی‏کند، حاکم او را بیناحیا و صرف نظر کردن از زمین مخیر می‏کند. در صورت داشتن عذر برای احیا مثل نداشتن کارگر یا ابزار کار، تا زمان برطرف شدن عذر به او مهلت داده می‏شود.

وجه امهال مدعی علیه

اگر مدعی علیه (خوانده) در واکنش به شهادتشاهد علیه وی، ادعای وجود چیزی مانند فسق ، که سبب رد شهادت شاهد شود را نماید، به او مهلت داده می‏شود تا آن را اثبات کند.

کیفیت امهال مرتد ملی

به مرد مرتد ملی به اندازه‏ای که فرصت توبه کردن داشته باشد یا به قولی، سه روز مهلت داده می‏شود و در صورت توبه نکردن، کشته می‏شود.

منبع

فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۱، ص۷۰۱-۷۰۲.