انگیزه های امور خیرخواهانه و بازتاب آن در شعر فارسی
چکیده
امور خیرخواهانه و نیکوکاری از دیرباز در هر جامعه ای با هر انگیزه ای از جایگاه خاصی برخوردار بوده است. در کشورهای مختلف این امر را به وضوح می توان دید و یکی از وجوه اجتماعی برای افراد محسوب می شود. از آنجا که این امور از مسائل اجتماعی و جزء مشارکتهای اجتماعی ست بازتاب آن در ادبیات مانند مسائل دیگر اجتماعی مشاهده می شود. این پژوهش به بررسی انگیزه های امور خیرخواهانه و چگونگی بازتاب این مسئله در ادبیات به روش کتابخانه ای، اسنادی و تحلیلی پرداخته است. منظور از امور خواهانه در این پژوهش مفهمومی عام است که شامل هر نوع کار خیری اعم از مادی و غیر مادی می شود. از نتایج این تحقیق انگیزه های انجام این امور است که به سه دسته : انگیزه های دینی و مذهبی ، انگیزه های روانشناختی و انگیزه های اجتماعی تقسیم و برای هر کدام در ادبیات مصادیقی بیان شده است. انگیزه های دینی و مذهبی خود به دو دستۀ سفارش دین در باب نیازمندان و انگیزۀ دریافت پاداش های اخروی و دنیوی تقسیم می شود.انگیزه های روانشناختی ریشه های عمیق تری دارد که به دسته های متعددی تقسیم می شود.از جنبه روانشناختی مسائلی چون حس نوع دوستی و همدلی، احساس مسئولیت اجتماعی، حمایت های عاطفی، میل به بقا و حس جاودانگی بشر، نیاز انسان به رابطه و تعامل، دستیابی به حس خوشبختی و انجام کارهای خیر خواهانه به منظور کاهش گناه مطرح می شود . از جنبه انگیزه های اجتماعی نیز با توجه به اینکه بشر یک موجود تقریبا اجتماعی است پس تمایل به مشارکت های اجتماعی دارد. در زمان بعد مشروطه درشعر فارسی می بینیم که توجه شاعران به جامعه سطح عوام و مشکلات آنها جلب شده بنا براین در شعر های اکثر آنها مسائلی چون توزیع برابر ثروت، کمک به هم نوع ، بیان ظلم و فقر برای ترغیب مخاطب در جهت مشارکت های اجتماعی بیشتر مرکز توجه است.
کلیدواژه ها: امورخیرخواهانه؛ ادبیات؛ شعر فارسی؛ انگیزه ها
