ایمان و انفاق (قرآن)

از ویکی خیر
پرش به: ناوبری، جستجو

از اثرات و جلوه‌های ایمان به خدا انفاق خالصانه می‌باشد.

نقش ایمان در انفاق

ایمان بهخدا، در انفاق خالصانه نقش بسزایی دارد: «وماذا علیهم لو ءامنوا بالله والیوم الاخر وانفقوا مما رزقهم الله...؛ [۱] چه می‌شد اگر آنها به خدا و روز بازپسین ایمان می‌آوردند، و از آنچه خدا به آنان روزی داده، (در راه او) انفاق می‌کردند؟! ...» «ومن الاعراب من یؤمن بالله والیوم الاخر ویتخذ ما ینفق قربـت عندالله...؛ [۲] گروهی (دیگر) از عربهای بادیه‌نشین، به خدا و روز رستاخیز ایمان دارند؛ و آنچه را انفاقمی‌کنند، مایه تقرب به خدا ...!»

انفاق اثر ایمان واقعی

و ما ذا علیهم لو ءامنوا...، این جمله استفهامی برای تأسف و یا تعجب است، و این آیه بما می‌فهماند خودداری کردن از انفاق در راه خدا ناشی از نداشتن ایمان به خدا و روز جزا است، و اگر انسان فکر می‌کند چنین ایمانی دارد، اشتباه کرده، ایمانش واقعی نیست، صرفا پوسته‌ای ظاهری است. [۳] و ماذا علیهم: چه بود بر آنها اگر به خدا و روز واپسین ایمان آورده، از روزی خدا انفاق کرده بودند؟! لو آمنوا بالله و الیوم الآخر و انفقوا مما رزقهم الله: بدین ترتیب خداوند عذر کفار را در سرپیچی از ایمان، بی اساس نشان می‌دهد و سخن کسانی که می‌گویند قدرت بر ایمان ندارند باطل می‌سازد، زیرا به شخص قادر نمی‌گویند: اگر این کار را می‌کردی چه می‌شد؟! مثلا به آدم کوتاه قد نمی‌گویند: اگر بلند قد شده بودی چه می‌شد؟! و به کور نمی‌گویند: اگر روشن شده بودی چه می‌شد؟! برخی گفته‌اند: یعنی چه می‌شد اگر انفاق خود را با ایمان به خدا هماهنگ می‌کردند تا انفاق بحالشان مفید واقع می‌شد. [۴]

ویژگی مؤمنان بادیه‌نشین

این آیه به مؤمنان بااخلاص بادیه نشین اشاره کرده می‌گوید: گروهی از این عرب‌های بادیه نشین کسانی هستند که ایمان به خدا و روز رستاخیز دارند (و من الاعراب من یؤمن بالله و الیوم الآخر). به همین دلیل هیچگاه انفاق در راه خدا را غرامت و زیان، نمی‌دانند، بلکه با توجه به پاداش‌های وسیع الهی در این جهان و سرای دیگر، این کار را وسیله نزدیکی به خدا و مایه توجه و دعای پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) که افتخار و برکت بزرگی است می‌دانند (و یتخذ ما ینفق قربات عند الله و صلوات الرسول). در اینجا خداوند این طرز فکر آنها را با تاکید فراوان تصدیق می‌کند و می‌گوید: آگاه باشید که این انفاق‌ها به طور قطع مایه تقرب آنها در پیشگاه خداوند است (الا انها قربة لهم). و به همین دلیل خدا آنان را به زودی در رحمت خود فرو می‌برد (سیدخلهم الله فی رحمته). و اگر لغزش‌هایی از آنها سرزده باشد به خاطر ایمان و اعمال پاکشان آنها را می‌بخشد زیرا خداوند آمرزنده و مهربان است (ان الله غفور رحیم). تاکیدهای پی در پی‌ای که در این آیه دیده می‌شود راستی جالب است، کلمه (الا) و (ان) که هر دو برای بیان تاکید می‌باشد، و سپس جمله: سیدخلهم الله فی رحمته مخصوصا با توجه به (فی) که ورود و غوطه‌ور شدن در رحمت الهی را می‌رساند، و بعدا جمله آخر که با (ان) شروع شده، و دو صفت از صفات مهر آمیز خدا (غفور و رحیم) را ذکر می‌کند، همه بیان کننده نهایت لطف و رحمت خدا درباره این گروه است، شاید به این جهت که این گروه با محروم بودن از تعلیم و تربیت، و عدم دسترسی کافی به آیات الهی و سخنان پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) باز از جان و دل اسلام را پذیرا شده‌اند و با نداشتن امکانات مالی (که وضع بادیه نشینان ایجاب می‌کند) از انفاق در راه خدا خودداری نمی‌کنند بنابراین شایسته هرگونه تقدیر و تشویق‌اند بیش از آنچه شهرنشینان متمکن شایستگی دارند. [۵]

منبع

فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «انفاق».

پانویس