بررسی فساد اداری در مؤسسات خیریه و راهکارهای مقابله با آن
محمدجوادمقبلی قرائی [۱] ، علی جعفری راد [۲] ، محمدحسن مقبلی قرائی [۳]
چکیده
فساد مسئلهای است كه در تمام ادوار گریبان گیر دستگاهها و سازمانها بوده و هسته انديشه بسياری از دانشمندان و متفكران علم مدیریت را تشكيل میداده است. فساد اداری نيز بهعنوان يكی از عمومیترين اشكال فساد پديدهای است كه مرزهای زمان و مكان را در نورديده و با اين ويژگی نه به زمان خاصی تعلق دارد و نه مربوط به جامعه خاصی ميشود. مؤسسات خیریه نیز به واسطه فعالیت عامالمنفعه و عدم تعریف سود اقتصادی از شرایط و امتیازات خاصی در زمینههای مختلف برخوردار هستند. وجود این امتیازات میتواند بهعنوان فرصتی مناسب در راستای خدمترسانی هرچه بهتر در امور خیریه بشمار آید اما در روی دیگر میتواند بهعنوان عامل انحطاط و فساد گسترده اداری گردد. نواقص قانونی و مشخص نبودن مراجع صدور مجوز و ناظر بر عملکرد و فعالیت مؤسسات خیریه قانونی و غیرقانونی منجر به سوءاستفاده برخی از این موسسهها و بدنامی برای خیریههای توانمند و معتبر شده است. فساد اداری طيف گستردهای از رفتارها در یک مجموعه اداری و سازمانی را شامل میشود. ازاینرو در اين مقاله، ابعاد فساد اداری در مفهوم كلان خود بررسی و با توجه به فعالیت مؤسسات خیریه، زمینههای شکلگیری و رشد این ابعاد بررسی و در راهکارهای مقابله با آن ارائه خواهد شد. بدنة اصلی اين تحقيق حاصل بررسی گستردة منابع موجود بوده که در زمينه مهمترين علل و مؤثرترين روشهای كنترل فساد اداری ارائه شده است.همچنین در پايان نيز براساس مدل عرضه و تقاضای فساد، روشهایی بهمنظور كنترل اين پديده ارائه شده است.
واژگان کلیدی
فساد اداری، مؤسسات خیریه، علل ظهور و گسترش فساد اداری، ريشههای اصلی فساد اداری، مبارزه با فساد اداری