توفیق

همراهی خدا در کار خیر را توفیق گویند.

توفیق درخواست مؤمن

توفیق یکی از درخواست های مؤمنان است. از این روست که از زبان همگان توفیق به عنوان نیایش برای خود و دیگری بسیار شنیده می شود. هنگامی که به کار نیکی اقدام کنند و یا عمل خوبی را به سرانجام رسانند در پاسخ سپاس بر این نکته تاکید می شود که خداوند توفیق این کار خیر را به من داده است.

معنای توفیق

اما توفیق چیست و چرا مومن سپاسگزارانه و یا درخواستانه از خدا توفیق می جوید؟ توفیق در واژه شناسی به معنای ایجاد مطابقت و موافقت میان دو چیز در کار خیر و نیک آمده است. به این معنا که شخصی و یا چیزی را موافق با دیگری انجام می دهد به گونه ای تنافر و بیزاری از میان رخت بر می بندد و موافقت، همراهی و همدلی پدید می آید.

ارتباط بین توفیق و فضل

توفیق را از این رو فضل و بخشش الهی دانسته اند تا بنمایاند که امری است که توقع و انتظار آن نمی رفت و تنها به فضل و زیادتی خداوندی نصیب و بهره شخص شده است. بنابراین فضل و توفیق به گونه ای با هم ارتباط تنگاتنگی دارند و در آیات قرآنی می توان به مواردی که به فضل الهی کار خیری از سوی انسان انجام گرفته است، در حکم توفیق بر شمرد.

توفیق خداوند از روی فظیلت

برای توفیق آثار در قرآن بیان شده است که بیانگر آن است که این افراد از فضلیتی برخوردار شده اند که دیگر انسان ها از آنمحروم هستند. به این معنا که افزون بر عنایت و رحمت عمومی به دسته ای که خداوند توفیق می دهد، از روی عنایت خاص و رحیمیت خاص، فضلیت و برکتی داده می شود که دیگران از آن بی نصیب هستند.

آثار توفیق

آثاری که قرآن برای اهل توفیق بر می شمرد، عبارتند از:

۱. دوری و اجتناب از شیطان، ۲. توبه و بازگشت به سوی خدا "ما توفیق الا بالله علیه توکلت و الیه انیب"، ۳. زدودن گناهان، ۴. راهیابی به بهشت، ۵. توکل، ۶. شرح صدر، ۷. قبولی اعمال، ۸. رهایی از زیانکاری، ۹. مغفرت و آمرزش، ۱۰. هدایت خاص، ۱۱. توفیق در اعمال صالح.

زمینه توفیق

زمینه های توفیق برای رسیدن به مقام توفیق می بایست زمینه های را انسان در خود پدید آورد و ظرفیت خود را افزایش دهد تا توفیق رفیق راهش شود. از جمله زمینه هایی که می بایست فراهم گردد عبارتند از:

۱. توبه، ۲. توکل، ۳. جهاد، ۴. دعا، ۵. عبادت، ۶. قصد اصلاح، ۷. هجرت، اشاره کرد.

موانع توفیق

از جمله موانع عبارتند از: ۱. تردید، ۲. سنگدلی، ۳. تنگی صدر، ۴. کفر، از موانع رسیدن به توفیق الهی است.

منبع

دانشنامه موضوعی قرآن