دفتر فرهنگ معلولین
اهداف و فعالیتها
درباره مرکز حیات جامعه انسانی مرهون ارتباطات آحاد و افراد این جامعه است. جامعه انسانی به عنوان پیشرفته ترین نوع در بین همه جانداران، دارای روابط و تعاملات عمیق و پیچیده است. انسان ها از راه های سخن گفتن، خواندن و نوشتن مطالب و گاه با حرکت دست و سر و چشم با یکدیگر رابطه برقرار می کنند. تکلم و گوش دادن دو ارگان مهم انسان برای برقراری ارتباطات است. ولی انسان هایی که فاقد اعضاء و جوارح برای سخن گفتن یا شنیدن باشند، مجبوراند به روشهای دیگر ارتباط برقرار کنند. مثلاً کسی که فاقد تارهای صوتی یا زبان یا حنجره یا گوش باشد، نمی تواند صدایی تولید کند یا صدایی بشنود، از این رو نمی تواند از این طریق خواسته ها و نیازها و احساسات خود را منتقل کند. کسانی که در بخش ایجاد صدا مشکل دارند به اصطلاح لال اند و کسانی که در بخش شنیدن صدا مشکل دارند، کر می باشند. این دو گروه زیرعنوان ناشنوایان طبقه بندی شده اند. اما کسانی که قدرت و امکان دیدن حرکات یا مکتوبات همنوعان خود را ندارند به اصطلاح روشندل یا نابینا هستند. انسان ها از ابتدا یاد گرفته اند ذهنیت ها و اطلاعات درونی خود را تبدیل به کلمات و جملات نوشتاری و خلاصه مکتوبات و نوشتار، یا کلمات و جملات گفتاری یا به اصطلاح مجموعه های گفتاری می نمایند. سپس با انتقال و پرتاب این مجموعه های گفتاری یا نوشتاری به مخاطبان و همنوعان، ذهنیت و خواسته های خود را بیان کرده و ارتباط برقرار می نمایند. اما انسان هایی که به هر دلیل قدرت شنوایی، قدرت بینایی و بالاخره قدرت گفتاری ندارند، بسته پرتاب شده به سوی آنان را با ابزارهای عادی و متداول نمی توانند دریافت کرده و باید از روش های دیگر مثل دیدن مکتوب سخنان یا تفهیم از طریق زبان اشاره برای ناشنوایان استفاده شود. در یکصد سال اخیر، تلاش های فراوانی شد. تا این افراد هم به جمع بقیه انسان ها پیوسته و بتوانند به راحتی ارتباط برقرار نمایند. پس از تجربه و آزمون های بسیار به این نتیجه رسیدند که ناشنوایان به جای استفاده از الفبای معمولی و بیان کلمات و جملات گفتاری با اجرای حرکات خاص لب یا دست ها و انگشتان و سر، منظور خود را به مخاطب تفهیم کنند. مثلاً به جای اینکه کلمه کتاب را بیان کنند، دو دست خود را به شکل خاصی نشان دهند. اما در نابینایان، کار مشکل تر است و پس از تجارب فراوان به این نتیجه رسیدند که از خط برجسته استفاده شود و به جای دیدن و درک کلمات، لمس و درک کنند. مثلاً به جای نوشتن و خواندن کلمه کتاب و استفاده از حروف ک ت ا ب، علائم برجسته ای به جای ک ت ا ب قرار می گیرد. این علائم که به شکل نقطه های کوچک و بزرگ است روی کاغذ ضخیم حک (به اصطلاح بریل) می شود و نابینا با لمس آنها کلمه کتاب را درک می کند. روش دیگر تبدیل خطوط مکتوب به جملات گفتاری است، در این روش نابینا به جای خواندن، گوش بدهد. متأسفانه به رغم جمعیت زیاد نابینایان در ایران هنوز برای آموزش بریل به آنها و ثانیاً برای تبدیل کتاب های معمولی به بریل اقدامات جدی نشده است. کم کاری در بخش کتاب های مذهبی افزون تر است. تصور بفرمایید حدود یک میلیون نابینای ایرانی، نیاز به رساله عملیه، قرآن، نهج البلاغه و نیازهای اساسی این چنینی دارند. اما هیچ نهادی وجود ندارد که این منابع را برای نابینایان فراهم نماید. انسان هایی که به هر دلیل اعضاء حرکتی خود را از دست داده اند و الآن در گوشه ای همیشه در حالت خوابیده یا نشسته می باشند، نیاز به وسایلی دارند که مثلاً با اشاره چشم آنان را به جهان مرتبط سازد. اخبار و اطلاعات را در اختیار آنها گذاشته و حداقل مباحث و مسائل دینی و رخدادهای جامعه دینی را به آنان برساند. چنین انسان هایی نیاز مبرم به دلجویی عاطفی و ارشادات قرآنی دارند. اگر قرآن را با ابزار خاصی و با لحن خاص در اختیار آنان قرار داد، بسیاری از مشکلات روحی و روانی آنان مرتفع می گردد. بهرحال این مؤسسه درصدد است با استفاده از فناوری و تجارب روز، آموزه هاییدینی را برای اقشار مختلف معلول آماده سازی و در اختیار آنان قرار دهد. خط مشی معلولین عزیز هم اکنون در همه جوامع مشکلاتی در عرصه آموزش، اشتغال، جامعه پذیری، درآمد و اقتصاد و دهها نوع مشکل دیگر دارند. اما گاه مشکلاتی از قبیل فقدان احکام در زمینه خاص، یا ندانستن کتاب توضیح المسائل، یا نداشتن قرآن و زیارت نامه و نهج البلاغه گریبان گیر آنها است. این دفتر در حوزه تأمین این قبیل مشکلات فعالیت می کند. در واقع تأمین نیازهای فرهنگی معلولین به این فعالیت ها بستگی دارد: سایتی روی اینترنت فعال می شود تا دادوستد اطلاعات و نیز دریافت و ارسال کتب آسان گردد؛ نیز یک بخش تولیدگر منابع مورد نیاز فعال می گردد. وظیفه این بخش شناسایی منابعی که باید برای نابینایان، ناشنوایان و دیگر گروه های جمعیتی آماده گردد و تولید اینگونه آثار و در اختیار گذاشتن این آثار، کتابخانه ای از آثار مهم جهانی برای مطالعه معلولین تأسیس خواهد شد؛ هم به روش مجازی و فیزیکی در صدد هستیم اهم مصادر و منابع مهم جهانی در این کتابخانه گردآوری و در اختیار گذاشته شود. بهرحال این دفتر ذاتاً آموزشی یا پژوهشی یا تأمین اجتماعی و پزشکی آنان نیست، بلکه مرکز فعال در عرصه تولید نیازهای مکتوب فرهنگی آنان است. هدف اصلی ترین هدف این مرکز کمک به معلولین برای اینکه به عنصری سودمند تبدیل شود و مثل انسان های عادی و سالم در خدمات اجتماعی و سیر توسعه اجتماعی نقش آفرین باشند. متأسفانه از قدیم این ذهنیت ایجاد شده و به معلولین محترم القا شده که آنان باید در حاشیه باشند و توانایی بر عهده داشتن نقش های سازنده را ندارند. اما در دهه های جدید ثابت شد نه تنها آنها مثل دیگر افراد می توانند کار کنند، درآمدزا و مسئولیت پذیر باشند، بلکه به دلیل خلاقیت و ابتکار ویژه نقش های مهمی بر عهده گیرند که افراد سالم و عادی توانایی آن را ندارند. از این رو کنار زدن آنان صحیح نیست، بلکه با آموزش و توجیه آنان، استعدادهای خدادادی نهفته در درون آنان به فعلیت رسیده و به عنصر خدوم و سودمند تبدیل می شوند. مذهب و دین اگر برای مردم عادی یک ضرورت باشد، برای معلولین یک ضرورت مضاعف است. چون اینان روحیهای شکننده و گاه افسرده دارند. از این رو مذهب و تعالیم دینی تسلا بخش آنان است، به آنان امید زندگی و شور و نشاط می بخشد. این دفتر تلاش می کند، از طریق ترویج متون دینی در جامعه معلولین، اخلاق و معنویت، وظایف و احکام و باورها و عقاید آنان را ارتقا بدهد.
نشانی
قم، بلوار محمد امین، خیابان گلستان، کوچه۱۱، پلاک۴
تلفن
025۳۲۹۱۳۴۵۲
نمابر
025۳۲۹۱۳۵۵۲
پست الکترونیک
info@handicapcenter.com
