آیا بحرانهای اقتصادی بر تولید محتوا در ویکی پدیا تأثیر میگذارد؟
تحولات اقتصادی فرصتی برای خدمات و نوآوریهای اجتماعی فراهم میکند، با این حال روشن نیست کارکنانی که شغلشان را از دست میدهند نیز در فعالیتهای اجتماعی سودمند مشارکت میکنند یا خیر، به ویژه این سؤال با توسعه فناوری کامپیوتر بیشتر مطرح میشود، چرا که خیلی از مشاغل با رباتها و هوش مصنوعی جایگزین میشود.
در پژوهش حاضر، با جمعآوری دادهها در سطح منطقهای از کشور آلمان و کشورهای اروپایی، رابطه بین بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸ - ۲۰۱۰ و فعالیت مفید از منظر اجتماعی در بزرگترین دایرهالمعارف برخط، یعنی ویکیپدیا بررسی میشود.
نتایج به دست آمده افزایش مشارکت را در فعالیتهای ارزشمند اجتماعی، در قالب افزودن دانش نشان میدهد. هر دو نسل محتوا در نواحی آلمان و در سطح کشورهای اروپایی تحلیل شده است.
در نواحی آلمان، افزایش نرخ تولید محتوا در ویکیپدیا به شدت بر این نواحی تأثیر گذاشته است. این تأثیر در سطح کشورهای اروپایی حتی قویتر بوده است.
تخریب خلاق
تحولات اقتصادی فرصتی برای نوآوری در محصولات و خدمات ایجاد میکند. واحدهای تولیدی جدید و عملکردهای شغلی جدید جایگزین قدیمیترها میشوند و در این چرخه افزایشی، جامعه رو به جلو حرکت میکند.
شومپیتر در سال ۱۹۶۲، بازسازی اقتصادی را حقیقت ضروری سرمایهداری عنوان کرد و به آن نام تخریب خلاق داد. در حالی که چرخه «تخریب و ایجاد»، نیروهای پیشران لازم برای کل جامعه هستند و به شدت میتوانند در قالب جابهجایی شغلی بر زندگی افراد تأثیر بگذارند.
آنهایی که شغلشان را از دست دادهاند وادار میشوند زندگیشان را دوباره سازماندهی کرده و یا حداقل هنگام مواجه با تهدید ناشی از نادیده گرفته شدن اجتماعی، عادتهای روزانهشان را تغییر دهند.
اما افراد دقیقا چگونه زمانشان را دوباره سازمان دهی میکنند؟ آیا با از دست دادن شغلشان، درگیر فعالیتهای اجتماعی ارزشمندتر میشوند یا بیشتر وقت تلف خواهند کرد؟ این سؤال را در ادامه از طريق تغییرات الگوهای تأمین خدمات عمومی دیجیتال، طی تغییرات اقتصادی اجتماعی که پس از بحران اقتصادی ۲۰۰۸ - ۲۰۱۰ در اروپا رخ داد بررسی کردیم.
این پرسش به ویژه هنگامی مطرح میشود که به سبب پیشرفتهای سریع فناوری رایانه که از پردازش طبیعی زبان و رباتیک تا تجارت خودکار داراییهای مالی به وجود میآید، اقتصاددانان نگرانی بیشتری درباره جابجاییهای شغلی در آینده پیدا میکنند.
موج جدید بازسازی اقتصادی
در موج جدید بازسازی اقتصادی، انتظار میرود تغییرات مهمی در بازار کار رخ دهد. بعد از اینکه فناوریهای قدرتمند جدید، بیشتر در صنایع سنتی نفوذ کردند، بسیاری از مشاغل را ماشینها انجام خواهند داد.
نتیجه بدبینانه میتواند رکود متوسط درآمدها و رشد نابرابریها باشد، دیدگاه خوشبینانهتر این است که افراد از وظایف ساده و تکراری رها شده و قادرند بر فعالیتهای ارزشمند اجتماعی و پرتقاضاتر تمرکز کنند.
برای مطالعه :
بیکاری فناورانه
خیلیها ممکن است بگویند جابهجایی شغلی به دلیل القای فناوری و بیکاری فناورانه، با بیکاری به دلیل از دست دادن شغل در دوران بحران اقتصادی تفاوت میکند.
این مسئله درست است، اما دلایلی وجود دارد که بحران اقتصادی نام برده توانسته بر بیکاری فناورانه نیز تأثیر بگذارد. جهت تحلیل تأثیر بیکاری افزایش یافته در تولید محتوای عمومی دیجیتال، مجموعه دادههایی از 4۰۲ ناحیه مختلف آلمان جمع آوری کردیم.
در بحران اقتصادی سال ۲۰۰۹ ، نواحی مختلف را بررسی کردیم تا ببینیم اشخاص چگونه در هر ناحیهای فعالیت آنلاینشان در ویکیپدیا را تغییر دادهاند. به لطف سیاستهای ویکیپدیا در گزارش آدرس IP مشارکتکنندگان ، توانستیم موقعیت مشارکتکنندگان را شناسایی کرده و موقعیت مکانی آنها را از طريق پروفایل آنها در صفحه شخصیشان شناسایی کنیم.
همچنین مشارکت افراد در ساعات کاری یا اوقات فراغتشان را نیز ملاحظه کردیم. در نهایت، تحلیل خود را در بین ۲۰ کشور اروپایی و ویکیپدیای آن کشورها انجام دادیم.
تولید محتوای دیجیتال و فعالیتهای داوطلبانه
مشارکت در ویکیپدیا میتواند نماینده خوبی برای فعالیتهای اجتماعی ارزشمند باشد. تأثير بحران اقتصادی بر تولید محتوای دیجیتال به صراحت درگذشته بررسی نشده است.
از یک طرف، تغيير مشاهده شده در زمان تخصیص یافته در افزایش استفاده از کامپیوتر و تعامل بیشتر مدنی، منجربه افزایش تولید محتوا و مشارکت بیشتر در ویکیپدیا میشود .
مشارکتکنندگان قبلی ممکن است زمانی که جابهجایی شغلی دارند، زمان بیشتری را به مشارکت در تولید محتوا اختصاص دهند. افرادی که از ویکیپدیا اطلاعی ندارند، ممکن است شروع به جستجو در محیط اینترنت کرده و ویکی پدیا را کشف کنند و در نتیجه به فعالیت داوطلبانه درآن بپردازند.
حتی اشخاصی که هنوز شغلشان را حفظ کردهاند، ممکن است جستجوی بیشتری برای اطلاعات در محیط وب انجام دهند و در ویکیپدیا مشارکت کنند.
از طرف دیگر، بحران ممکن است منجر به کاهش مشارکت در ویکیپدیا شود، زیرا زمانی که افراد تهدید شغلی احساس میکنند، لزوما با مشارکت در خدمات عمومی واکنش نشان نمی دهند.
افراد شاغل و بیکار هنگامی که جابه جایی های شغلی زیادی در دوران بحران احساس میکنند، به سبب افزایش هزینه فرصت اختصاص زمان به فعالیتهای داوطلبانه، ممکن است کمتر در ویکیپدیا مشارکت کنند.
بیشتر بخوانید :
تأثیر جابهجاییهای شغلی بر تولید دانش آنلاین
در این پژوهش به دنبال بررسی تأثیر جابهجاییهای شغلی بر تولید دانش آنلاین به خصوص در ویکیپدیا هستیم. دریافتیم جابهجایی شغلی در نواحی آلمان منجر به مشارکت بالاتر داوطلبان و افزایش تولید محتوا در ویکی پدیا میشود. تعداد ویرایش های مقالات ویکی پدیا افزایش یافته است و شواهد ضعیفتری مبنی بر رشد محتوای کلی وجود دارد.
این تحلیل را در بین کشورهای اتحادیه اروپا نیز انجام دادیم. نتایج به دست آمده از کشورهای اروپایی مشابه نتایج نواحی مختلف آلمان بود. دریافتیم نوسانات بیشتر بیکاری در اروپا در طول بحران، منجر به تولید محتوای قویتر شده است.
پژوهشهای مرتبط
ادبیات سنتی پژوهش، دلیل مشارکت افراد در عرضه خدمات عمومی را احساس بشردوستی میدانند. اما اولسون میگوید گاهی انگیزه مشارکت، پرستیژ، احترام، دوستی و دیگر نتایج اجتماعی و روانی است.
پژوهشهای قبلی انگیزههای افراد از مشارکت در تولید محتوای عمومی را از دو منظر انگیزههای فردی و تأثیرات اجتماعی بررسی کرده است. فشار اجتماعی، احساس گناه یا دلسوزی ممکن است نقش مهمی در تصمیمگیریها داشته باشد.با اضافهکردن انگیزه دیگری به عرضه خدمات عمومی آنلاین نشان دادیم که افراد زمان شخصیشان را برای تولید محتوای آنلاین برحسب رکود اقتصادی تغییر میدهند.
بدین منظور، به طور خاص بحران مالی ۲۰۰۸ آمریکا را مطالعه کردیم. بیکاری در طول این بحران مالی افزایش یافت. هنگامی که افراد زمان بیشتری به فعالیتهای آنلاین اختصاص دهند، فعالیتهای یادگیری در ویکیپدیا منجر به مشارکت بیشتر در تولید اطلاعات آنلاین میشود.
نتیجه «انجام همراه با یادگیری» در طول بحران اقتصادی، نیروی پیشران جدیدی را برای ایجاد خدمات عمومی آنلاین نشان میدهد.
شایان یادآوری است، همین سازوکار میتواند در دیگر پلتفرمهای محتوای دیجیتالی مثل گیت هاب ، استک اور فلویا برنامههای کاربردی اندروید اتفاق بیافتد.
تحليل دادهها
در ادامه به بررسی و تحلیل دادهها و ارقام موجود برخی رکود اقتصادی و تاثیر آنها بر شرایط محتوای اینترنت خصوصا ویکیپدیا میپردازیم.
1. بحران اقتصادی آلمان
در ژانویه ۲۰۰۹ دولت آلمان از ضرورت مبارزه با بحران سخن گفت. نرخ بیکاری در آغاز سال ۲۰۰۹ افزایش یافت و به علاوه برنامه کوزربیت به صورت گسترده در خیلی از شرکتها به کار گرفته شد.
طبق قوانین این برنامه، کارفرمایان به سبب تجربه شوکهای منفی، ساعات کاری کارمندان را کاهش میدادند؛ اما دولت با جبران 60 درصد از درآمد از دست رفته کارگران، به آنها طبق ساعات کار قبلی حقوق پرداخت میکرد.
در ژانویه سال ۲۰۰۹ این برنامه ابتدا شش تا دوازده ماه، سپس هجده ماه و بعد از آن بیست و چهار ماه در خیلی از صنایع به کار گرفته شد. نرخ بیکاری ۱ درصد افزایش یافت و سیصد هزار نفر در این برنامه شرکت داده شدند.
به همین علت سال ۲۰۰۹ را سال بحران اقتصادی آلمان قرار دادیم. شانزده ایالت فدرال و 402 ناحیه را شش ماه قبل و بعد از بحران بررسی کردیم.
2. ویرایشهای بینام
نرخ متوسط بیکاری ۷٫۵ درصد بود. تأثیرپذیری یا تأثیرناپذیری ناحیه تحت بررسی از بحران، بر اساس نرخ بیکاری تعیین میشد. در طول بحران، 16 درصد از ویرایشهای مقالات ویکیپدیا، ویرایشهای حسابهای بینام بوده است.
تحقیقات ما نشان میدهد ویرایشهای بینام را بیشتر ويراستارهای بیتجربه یا کم تجربه انجام میدهند، بنابراین بخش زیادی از مشارکتکنندگان در ویکیپدیا تازهواردان بودهاند که مشارکت کمی در خلق محتوا داشتهاند.
اغلب محتوای خلق شده در ویکیپدیا را کاربران با نام انجام میدهند. از طرفی ما برای بررسی محتوای خلق شده در نواحی مختلف، از محتوای مختص همان ناحیه استفاده کردیم.
مقالات ویکیپدیا برحسب برخی دستهبندیهای درختی از هم تفکیک شدهاند که ما براساس موضوعات هردستهبندی، برای مثال اشخاص معروف آن ناحیه، ورزشها، کلیساها و منابع آبی، میزان محتوای تولیدی کاربران بینام و بانام را بررسی کردیم. نتایج نشان داد نسبت آنها در نواحی مختلف آلمان نیزا به 6 بود.
یافتههای ما نشان میدهد در نواحی با نرخ بیکاری بیشتر در آلمان، روند کلی منفی کندتر است. یک درصد افزایش نرخ بیکاری ، با سه درصد افزایش ویرایشهای بینام و ده درصد افزایش بایتهای بینام اضافه شده همبستگی دارد.
بر اساس متوسط فعالیت ویرایشی در ویکیپدیا در سالهای ۲۰۰۹–۲۰۱۰ ، نزدیک به 1080 ویرایش اضافهتر و 400 کیلوبایت ویرایش بیشتر در طول شش ماه بعد از بحران مشاهده شده است.
نتایج ما از بررسی نواحی مختلف آلمان در فاصله زمانی 12 ماهه (9 ماه قبل و 6 ماه بعد از بحران، نشان میدهد افزایشی در نرخ مشارکت کلی در ویکیپدیا وجود ندارد.)
در عوض شاهد کاهش نرخ کلی مشارکت مخصوصا ویرایش های بینام در آلمان، بعد از شروع بحران در سال ۲۰۰۹ بودهایم. اگرچه این روند منفی و فعالیتهای اضافه در ویکیپدیا، تحت تأثیر نواحی است که افزایش بیکاری را تجربه کردهاند.
تخمین نقطه به نقطه ما نشان میدهد 6 درصد تفاوت در ویرایش متون ویکی پدیا و 28 درصد تفاوت در کیلوبایتهای تولیدی وجود دارد. اگرچه در بین کاربران با نام ویکیپدیا تفاوت جالب توجهی دیده نشد.
تعداد ویرایشهای بینام در چهارماهه اول بعد از شوک اقتصادی زیاد بوده است و مقدار کیلوبایتهای مشارکتی 30 درصد افزایش یافته است، در حالی که در ماه دوم افزایش 50 درصدی داشته است.
اگرچه تأثیرات ویرایشهای بینام در ماه چهارم بعد از شوک اقتصادی ناپدید میشود و در ماه چهارم تا ماه ششم به ۸ درصد میرسد. در مجموع یافتههای ما نشان میدهند، تعداد ويراستارهای بالقوه بعد از تجربه شوک بیشتر میشوند؛ زیرا به دنبال کسب دانش میگردند.
3. بررسی کشورهای دیگر
هرچه زمان بیشتری بگذرد و کاربران تازه ثبت نامی در ویکیپدیا باتجربهتر شوند، تعامل بیشتری با آن برقرار میکنند. دادههای اضافهتری نیز از کشورهای اروپایی جمعآوری کردیم که تحت تأثیر بحران اقتصادی سال ۲۰۰۹ قرار گرفته بودند. البته برخی از این کشورها، سیاستهای موفقی را برای پیشگیری بحران به کار گرفته بودند و کمتر تحت تأثیر آن بودند.
اما به کمک این مقایسه توانستیم نرخ بیکاری این شوک اقتصادی با نواحی مختلف آلمان را، کشوری که بیش از دیگر کشورها تحت این بحران قرار گرفته بود، مقایسه کنیم.
مزیت دیگر بررسی کشورهای دیگر این بود که ویرایشهای کلیتر در ویکی پدیا را میتوانستیم بررسی کنیم و بهتر میتوانستیم محتوایی همچون بازدیدها، کلمات جدید با کاربران فعال با مشارکت متفاوت را بررسی کنیم. همچنین میزان متوسط ویرایش هر مقاله و تعداد ارجاعات بین متنی به سایتهای خارجی در متن یک مقاله در ویکیپدیا را مقایسه کنیم.
در این بررسی شمار کاربران ویکی پدیا، شمار مقالات ویکی پدیا، اندازه پایگاه داده، تعداد کلمات و رابطه زبان ها را بررسی کردیم و بر این اساس کشورهایی را، مثل انگلستان، اسپانیا و پرتغال که زبان منحصر به فردی داشتند و کمی به آمریکای لاتین نیز نزدیک بودند، استفاده کردیم.
در این بررسی کشور ایسلند را به دلیل تأثیرپذیری بیشتر از بحران و منطقه باسک اسپانیا را نیز به دلیل استفاده افزونتر از رباتها (75 درصد از ویرایشها و 50 درصد از مقالات جدید در این منطقه را باتها تولید میکنند) کنار گذاشتیم. کشور ژاپن را نیز به این لیست اضافه کردیم؛ زیرا ساعات کاری و نرخ بیکاری این کشور نیز مشخص بود.
در نهایت تعداد کشورهای تحت بررسی به بیست کشور رسیدند. قبل از بحران کشورهایی که تحت تأثیر بحران قرار گرفتهاند، رشد محتوایی کمتر از کشورهای کم تأثیر پذیرفته داشتهاند؛ اما بعد از بحران رشد محتوا در کشورهای تأثیر پذیرفته از بحران، بیشتر از کشورهای کمتر تأثیر پذیرفته بوده است.
یکی از عوامل مهم در بررسی دادهها در سطح کشورها این است که این کشورها از لحاظ اقتصادی و فرهنگی متفاوت هستند و علاوه بر وقوع بحران عوامل دیگری نیز در ایجاد مشوق برای مشارکت مردم در ویکیپدیا نقش دارند.
4. بیکاری جوانان و تولید محتوا
یکی از انتظارات ما این بود که اشخاص جوان بیشتر از اینترنت استفاده میکنند و به همین دلیل بیشتر در تولید محتوای عمومی آنلاین مشارکت دارند.
نتایج نشان داد بیکاری به میزان بیشتری بر جمعیت جوان تأثیر گذاشته است. نتایج نشان میدهد طی دوازده ماه بعد از بحران ، بازدید از ویکیپدیا در کشورهای تحت بررسی نزدیک به 8 الی 20 درصد بیشتر از کشورهای کمتر تأثیر پذیرفته از بحران است و میزان رشد محتوای ویکیپدیا که در قالب کلمات اضافه ترور شد توالیهای سریعتر بوده است، تنها در ماه های بعد از بحران بین 12 تا 22 درصد افزایش داشته است.
شواهد نشان داد بین بیکاری و مشارکت در ویکیپدیا، قبل از وقوع بحران همبستگی خاصی وجود ندارد. همچنین میتوان نتایج به دست آمده از کشوری مثل آلمان را به تمامی کشورهای تحت بررسی تعمیم داد.
راههای جدید تولید و مصرف
در این پژوهش افراد را از منظر اختصاص دادن زمان شخصیشان به ایجاد خدمات عمومی آنلاین، هنگام افزایش نرخ بیکاریها بررسی کردیم.
افزایش متعادلی را در فعالیتهای داوطلبانه اجتماعی، در قالب مشارکت در ویکیپدیا شاهد بودیم. نتایج از دو جنبه نواحی کشور آلمان و کشورهای اروپایی تشکیل شده بود. الگوی به دست آمده ظرفیتهای سازنده و مخرب از منظر مثبت جابهجایی شغلی را نشان میدهد. جامعه بشری در خیلی از موقعیتهای اجتماعی و اقتصادی خاص، پیشرفت را تجربه کرده است.
این بازسازیهای مجدد اجتماعی و اقتصادی، راههای جدیدی برای تولید و مصرف به وجود آورده است؛ اما یک نتیجه بد پیشرفت، این است که کارگران ماهر قدیمی از شغلشان برکنار میشوند. چنین اتفاقی در طول دو سده گذشته نیز اتفاق افتاده است.
در انقلابهای صنعتی قبلی ماشینها جانشین انسان نشدهاند. نتایج ما دیدگاه خوشبینانهتری دارند و آن هم اینکه انسانها در این شرایط با اختصاص دادن زمانشان به فعالیتهای لذت بخشتر و تولیدی به چنین تغییراتی واکنش نشان میدهند. تصمیمگیران باید بدانند چگونه این ظرفیتهای باارزش باید به صورت نظاممند تر به کار گرفته شوند.
دیدگاه خود را بنویسید