طبقه بندی گروه ها بر اساس نوع همکاری

از آنجا که همکاری یکی از مشخصه های بارز گروه و به ویژه گروه های کوچک است و کمتر گروهی است که نوعی و یا انواعی از همکاری را به درجات و انحایی در خود نداشته باشد، لذا براساس اصلی ترین نوع یاریگری (همکاری) موجود در گروه، گروه ها را می توان در مرحله نخست به گروه های «خودیار»، «همیار» و «دگریار» تقسیم کرد. همچنین براساس نوع ترکیب و درجه سازماندهی آن ها، انواع دیگری از این نوع گروه ها را از یکدیگر باز شناخت.

گرچه این گونه شناسی از گروه ها براساس مطالعه جامعه سنتی ایران و به ویژه روستاهای آن شکل گرفته است، اما از آنجا که به قول «زیمل» قواعد بازی صرف نظر از جنس مهره ها و صحنه و زمان بازی کم و بیش بر ساخت های اولیه و تغییرناپذیری که از ماهیت جامعه بشری تراوش می کند حاکم است؛ در نتیجه قابل تسری به جوامع شهری و حتی جوامع صنعتی نیز می باشد.

هرچند شرایط تاریخی جامعه در کاهش یا افزایش انواع و یا چگونگی گونه آمیزی آنها و همچنین در تجزیه یا ترکیب انواع و کارکردهای آن مدخلیت دارد. در سطور آینده به معرفی این گروه ها و سازمان های یاریگر و تفاوت آنها در جوامع سنتی و صنعتی خواهیم پرداخت.