کوتاه درباره اولین همایش ملی خیر ماندگار

از ویکی خیر
پرش به: ناوبری، جستجو

مقدمه

فعالیت‌های خیریه و نیکوکارانه از دیرباز در ایران رواج داشته است که با ورود اسلام و توصیه مؤکد قرآن خصوصاً در مدل‌های اسلامی آن مانند وقف بیش‌ازپیش گسترش می‌یابند. این فعالیت‌ها تا چند دهه پیش به‌صورت سنتی و قائم به فرد انجام می‌شدند؛ با ظهور ساختارهای نوین اداری، در کنار تداوم فعالیت‌های فردی، امور خیر نیز، نهادی شده و به‌صورت ساختارهای رسمی دولتی و یا مؤسسات خیریه خصوصی توسعه یافتند.

از سال 1337 با تصویب وزارت عدلیه، شهربانی مرجع صدور مجوز مؤسسات خیریه می‌شود که این امر تا به امروز توسط نیروی انتظامی ادامه یافته است. در حال حاضر در کنار نیروی انتظامی، وزارت کشور، سازمان بهزیستی، وزارت ورزش و جوانان، سازمان محیط زیست و شهرداری نیز نسبت به صدور مجوز تأسیس مؤسسات خیریه و سازمان‌های مردم‌نهاد مبادرت می‌ورزند.

به دلیل این تشتت در مراکز ارائه مجوز خیریه در حال حاضر هیچ آمار دقیقی از تعداد مؤسسات خیریه و سازمان‌های مردم‌نهاد وجود ندارد، تنها تخمین زده می‌شود که حدود 20000 موسسه خیریه ثبت شده در ایران وجود دارد. در نتیجه آمار دقیقی از تعداد موسسه‌های فعال به دلیل عدم وجود آمار و عدم وجود سازوکار نظارت وجود ندارد. عدم وجود سازوکار نظارت برای مؤسسات خیریه باعث شده است موارد اندک فساد مالی، اخلاقی و سیاسی عده‌ای محدود، چهره خیریه‌ها و خیرین را مورد سوءظن قرار دهد.

بااین‌حال هرساله منابع عظیمی در حوزه خیریه و خیرین جذب و هزینه می‌شود. که تنها می‌توان بعضی از این مقادیر را از جستجو در مصاحبه‌ها و نشریات متوجه شد. همین آمار غیررسمی نشان از حجم زیاد این منابع می‌دهد. مسئله اصلی ایجادشده این است که با توجه به تاریخ بلند و گستره عمومی فعالیت‌های نیکوکارانه، حجم زیاد منابع مالی و انسانی در این حوزه، گسترش مطالعات علمی در این حوزه در جهان، این امر در ایران به‌ندرت موردتوجه پژوهشگران و اندیشمندان قرار گرفته است، ازاین‌رو پژوهش و فرهنگ‌سازی در حوزه امور خیر از مسائل مهم و دارای اولویت امروز جامعه ایران است.

بنیاد خیریه راهبری آلاء

« بنیاد خیریه آلاء» پس از سالها فعالیت در حوزههای مختلف امر خیر، بر اساس تجربه و دانش به دست آمده، همچنین شناخت و مراودهای که با خیرین و نهادهای خیریه داشت، فعالیتهای خیر خود را به سمت راهبری امور خیر سوق داد و نام بنیاد نیز به «بنیاد خیریه راهبری آلاء» تغییر یافت. منظور از راهبری، تولید و ترویج دانش، فرهنگسازی در حوزه امر خیر و تلاش در مسیر اصلاح روشهای مدیریت امر خیر است؛ به‌عبارت‌دیگر سعی بر آن است که با تولید و بهکارگیری دانش در حوزه امر خیر، منابع محدود خیریهها و خیرین، عالمانه و بهینه هزینه شود و با فرهنگسازی در این حوزه به جای آن که تنها تعداد معدودی از جامعه عنوان خیر را به دوش کشند، «هر ایرانی یک نیکوکار» باشد، تا دست در دست یکدیگر، بتوانیم مشکلات و معضلات جامعه را بهتر و کارآتر برطرف نماییم. بنیاد آلاء برای دستیابی به چشمانداز خود با نگاهی دانش‌بنیان و با همکاری اساتید و صاحبنظران حوزه امر خیر، «سند خیر ماندگار» را تهیه و تدوین نموده است. این سند از آن جهت «خیر ماندگار» نامیده شده است که هدف آن تقویت بنیانها و زیربنای دانشی فعالیتهای خیر و گسترش آن بهصورت عالمانه و بر اساس تحقیق، پژوهش و مدلهای مدیریتی کارآمد است.

البته این نگاه جدید و راهبردی از سوی بنیاد خیریۀ راهبری آلاء به این بنیاد منحصر نیست و به مشارکت همۀ خیّرین، مدیران حوزۀ خیریه و پژوهشگران علاقه‌مند به تولید و گسترش دانش در حوزۀ خیریه نیاز دارد.

اولین همایش ملی خیر ماندگار

به استناد سند خیر ماندگار و در راستای گفتمان‌سازی و تولید دانش در حوزه امر خیر بنیاد آلاء اولین همایش ملی خیر ماندگار را با مشارکت نهادهای علمی و اجرایی برگزار می‌نماید که در ذیل به برخی از مختصات و ویژگی‌های آن اشاره می‌شود:

  • این همایش اولین همایش علمی در حوزه امور خیر است، دلیل این امر نبود رشته تخصصی در حوزه امور خیر است که قبلاً به آن اشاره شد.
  • همکاران برگزاری این همایش، نهادهای علمی شامل: دانشگاه اصفهان، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه علم و فرهنگ، دانشگاه فرهنگیان، دانشگاه امام صادق –علیه‌السلام- ، انجمن علمی جامعه‌شناسی ایران، انجمن علمی مدیریت دولتی ایران و انجمن علوم مدیریت ایران؛ نهادهای اجرایی از جمله معاونت اجتماعی وزارت بهداشت، معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان بهزیستی و وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی و نهادهای خیریه شبکه ملی مؤسسات نیکوکاری و خیریه، بنیاد حامیان دانشگاه تهران و بنیاد خیریه سماوات الغدیر می‌باشند.
  • اولین همایش ملی خیر ماندگار با تمرکز موضوعی «مطالعه و ارزیابی امور خیر در ایران» برگزار می‌گردد که دارای 6 محور اصلی مدیریت و امور خیر، اقتصاد و امور خیر، فرهنگ و امور خیر، جامعه و امور خیر، فقه‌وحقوق و امور خیر و آموزش و امور خیر است؛ برای هر محور موضوعات تخصصی تعریف شده است.
  • برای کابردی‌تر شدن همایش و مشارکت خیریه‌ها و خیرین، محوری به‌عنوان ایده‌ها و تجربه‌های موفق امور خیر طراحی شده است.
  • سازمان همایش مشتمل بر رییس، دبیرعلمی ، دبیر اجرایی و 6 کمیته علمی است. برای هر محور یک کمیته علمی تشکیل شده است که شامل 5 استاد و صاحب‌نظر در این حوزه می‌باشد. رییس همایش دکتر محمدصالح طیب نیا مدیرعامل بنیاد آلا و عضو هیئت‌علمی دانشگاه اصفهان؛ دبیر علمی همایش دکتر نعمت‌الله موسی پور معاون آموزشی دانشگاه فرهنگیان و دبیر علمی 5 دوره جشنواره فارابی؛ دبیر اجرایی همایش حجت‌الاسلام‌والمسلمین ملانوری مشاور معاون وزیر فرهنگ و ارشاد؛ دبیر کمیته فرهنگ دکتر حسن بنیانیان دبیر کمیسیون پیوست فرهنگی شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ دبیر کمیته جامعه دکتر قانعی راد هیئت‌علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور؛ دبیر کمیته مدیریت دکتر خداداد حسینی رییس دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس؛ دبیر کمیته فقه و حقوق حجت‌الاسلام‌والمسلمین امام استاد دانشگاه تهران؛ دبیر کمیته اقتصاد دکتر طغیانی هیئت‌علمی دانشگاه اصفهان و دبیر کمیته آموزش دکتر نادری هیئت‌علمی دانشگاه فرهنگیان می‌باشند.
  • مقالات پذیرفته شده در پایگاه استنادی جهان اسلام (ISC) و سیویلیکا نمایه می‌شوند.
  • تعداد مقالات رسیده به همایش 136 مقاله علمی است، که 20 مقاله در محور اقتصاد و امور خیر، 22 مقاله در محور آموزش و امور خیر، 38 مقاله در محور جامعه و امور خیر، 15 مقاله در محور فرهنگ و امور خیر، 11 مقاله در محور فقه و حقوق و امر خیر، 22 مقاله در محور مدیریت و امر خیر و 8 مقاله در محور ایده‌ها و تجربه‌های موفق به دبیرخانه همایش ارسال شده است.
  • کارگاه‌های مهارت‌افزایی مخصوص کارشناسان خیریه خصوصی و دولتی و خیرین در روز یکم اسفندماه در 6 عنوان کارآفرینی اجتماعی، تیم سازی با سبک تیپ‌شناسی شخصیتی اینیاگرام، مقدمات برنامه ریزی راهبردی در سازمان‌های مردم نهاد، مقدمات گزارش نویسی در سازمان‌های مردم نهاد، مدیریت منابع انسانی سازمان‌های مردم نهاد ایرانی، جذب مشارکت از طریق فضای مجازی برگزار می‌گردد.
  • شرکت‌کنندگان همایش سه گروه 1. اساتید، دانشجویان و پژوهشگران علاقه‌مند به حوزه خیر، 2.خیرین ، مدیران و کارشناسان مؤسسات خیریه و 3.مدیران و کارشناسان دولتی مرتبط با این حوزه می‌باشند.
  • زمان همایش: دوشنبه، دوم اسفندماه 1395
  • مکان همایش: تقاطع بلوار کشاورز و خیابان قدس، دانشگاه علوم پزشکی تهران، مرکز همایش‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران

برای آشنایی و شناخت بیشتر اهداف و دغدغه‌های اولین همایش ملی خیر ماندگار مصاحبه‌هایی با اندیشمندان این حوزه متشکل از رییس و دبیر علمی همایش و دبیران کمیته های علمی ششگانه تهیه شده است، که در ادامه ارائه شده است. کتاب چکیده مقالات هم‌زمان با همایش منتشر خواهد شد و مجموعه مقالات پذیرفته شده در همایش پس از برگزاری منتشر خواهد شد. امید است برگزاری این همایش در سوق دادن فعالیت‌های وسیع نیکوکارانه در کشور عزیزمان بر مبنای اصول و روش‌های علمی موثر باشد.