تقوا و طاغوت (قرآن)
یکی از مزیتهای تقواپیشگی پرهیز از عبادت و اطاعت از طاغوت میباشد.
منع از طاغوت
پرهیز از عبادت طاغوت، جلوهای از تقواپیشگی و پارسایی میباشد: ... یـعباد فاتقون• والذین اجتنبوا الطـغوت ان یعبدوها... ای بندگان من! از نافرمانی من بپرهیزید!•و کسانی که از عبادت طاغوت پرهیز کردند... . [۱] [۲] باز در این آیات، قرآن از روش مقایسه بهرهگیری کرده، و در مقابل مشرکان متعصب و لجوجی که سرنوشتی جز آتش دوزخ ندارند سخن از بندگان خاص و حقیقت جوی پروردگار به میان آورده، میگوید: بشارت باد بر کسانی که از عبادت طاغوت اجتناب کردند و به سوی خدا بازگشتند (و الذین اجتنبوا الطاغوت ان یعبدوها و انابوا الی الله لهم البشری). با توجه به اینکه بشری در اینجا مطلق است همه گونه بشارت بر نعمتهای الهی اعم از مادی و معنوی را شامل میشود، اما این بشارت وسیع و گسترده مخصوص کسانی است که از پرستش طاغوت اجتناب ورزند، و به سوی خدا باز آیند که مجموع ایمان و اعمال صالح در همین جمله جمع است. زیرا طاغوت در اصل از ماده طغیان به معنی تعدی و تجاوز از حد و مرز است، و لذا این کلمه بر هر متجاوز، و هر معبودی جز خدا، مانند شیطان و حکام جبار اطلاق میشود (این کلمه در واحد و در جمع هر دو به کار میرود). بنابراین اجتناب از طاغوت با این معنی وسیع و گسترده، دوری از هر گونه شرک و بت پرستی و هوا پرستی و شیطان پرستی و تسلیم در برابر حاکمان جبار و سلطه گران ستمکار را فرا میگیرد، انابه الی الله، جامع روح تقوا و پرهیزگاری و ایمان است، و البته چنین کسانی درخور بشارتند. این نکته نیز قابل توجه است که عبادت طاغوت تنها به معنی رکوع و سجود نیست، بلکه هرگونه اطاعت را نیز شامل میشود، چنان که در حدیثی از امام صادق علیهالسلام میخوانیم: من اطاع جبارا فقد عبده!: کسی که اطاعت زمامدار ستمگری کند او را پرستش کرده است!. سپس برای معرفی این بندگان ویژه میگوید: بندگان خاص مرا بشارت ده (فبشر عباد). [۳]
منبع
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «اجتناب از طاغوت».