توبه و حزن (قرآن)

توبه ، سبب نجات از حزن و اندوه می گردد.

نجات از حزن

وذا النون اذ ذهب مغـضبـا فظن ان لن نقدر علیه فنـادی فی الظـلمـت ان لا الـه الا انت سبحـنک انی کنت من الظــلمین(و ذاالنون(یونس) را (به یاد آور) در آن هنگام که خشمگین (از میان قوم خود) رفت؛ و چنین می‌پنداشت که ما بر او تنگ نخواهیم گرفت؛ (اما موقعی که در کام نهنگ فرو رفت،) در آن ظلمتها (ی متراکم) صدا زد: «(خداوندا! ) جز تو معبودی نیست! منزهی تو! من از ستمکاران بودم! ») فاستجبنا له ونجینـه من الغم وکذلک ننجی المؤمنین.(ما دعای او را به اجابت رساندیم؛ و از آن اندوه نجاتش بخشیدیم؛ و این گونه مؤمنان را نجات می‌دهیم!) جمله‌" وَ كَذلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنِينَ" وعده به نجات دادن هر مؤمن مبتلاى به اندوه است، البته مؤمنى كه مانند یونس رو به درگاه وى آورد، و او را چون وى ندا كند.

درس سرنوشت ساز

جمله پر معنی" کذلک ننجی المؤمنین" نشان می‌دهد آنچه بر سر یونس آمد از گرفتاری و نجات یک حکم خصوصی نبود بلکه با حفظ سلسله مراتب، جنبه عمومی و همگانی دارد. بسیاری از حوادث غم انگیز و گرفتاریهای سخت و مصیبت بار مولود گناهان ما است، تازیانه‌هایی است برای بیدار شدن ارواح خفته، و یا کوره‌ای است برای تصفیه فلز جان آدمی، هر گاه انسان در این موقع به همان سه نکته‌ای که" یونس" توجه کرد، توجه پیدا کند نجات و رهایی حتمی خواهد بود:

۱- توجه به حقیقت توحید و اینکه هیچ معبود و هیچ تکیه گاهی جز" الله" نیست.

۲- پاک شمردن و تنزیه خدا از هر عیب و نقص و ظلم و ستم، و هر گونه گمان سوء در باره ذات پاک او.

۳- اعتراف به گناه و تقصیر خویش. شاهد این سخن، حدیثی است که در" در المنثور" ازپیامبر اسلام ص نقل شده است که فرمود: " یکی از نامهای خدا که هر کس او را با آن بخواند به اجابت می‌رسد، و هر گاه با آن چیزی را طلب کند به او می‌دهد، دعای" یونس" است. شخصی عرض کرد: ‌ای رسول خدا آیا او مخصوص یونس بود یا شامل جماعت مسلمانان نیز می‌شود؟ فرمود: هم مربوط به یونس بود و هم همه مؤمنان، هنگامی که خدا را به آن می‌خوانند، آیا گفتار خداوند را در قرآن نشنیده‌ای" و کذلک ننجی المؤمنین" این دلیل بر آنست که هر کس چنین دعائی کند خداوند اجابت آن را تضمین فرموده است".

منبع

فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «توبه و حزن».