استحاضه
استحاضه: خون بیرون آمده از رحم زن ، که غیر از خون هاى حیض و نفاس است.
محتویات
نشانه های خون استحاضه
خون استحاضه، بیشتر، زرد ، سرد وروان است وبدون فشار وسوزش از رحم خارج مىشود. گاهى نیز ویژگىهاىخون حیض را دارد.
زن مستحاضه
به زن ى كه خون استحاضه دیده، مستحاضه گفته مىشود. [۱]
کاربرد فقهی
ازعنوان استحاضه در باب طهارت بحث شده است؛ گرچه به مناسبت در باب هاى صلاة و صوم نیز از آن سخن رفته است.
اقسام استحاضه
به قول مشهور، استحاضه به قلیله ، متوسّطه وكثیره تقسیم مىشود.
استحاضه ی قلیله
استحاضه ی قلیله خونى است كه به روى پنبه رسیده، ولى از طرف دیگر آشكار نشده است؛ هر چند در درون پنبه نفوذ كرده باشد. وظیفه: به قول مشهور، وظیفه ی مستحاضه در این نوع استحاضه، تعویضپنبه و وضو براى هر نماز است. [۲]
استحاضه ی متوسّطه
استحاضه ی متوسطه خون ى است كه در پنبه نفوذ كرده وبه طرف دیگر آن رسیده، لیكن از آن تجاوز نكرده است. وظیفه : به قول مشهور، وظیفه ی زن در اینقسم ، علاوه بر وظیفه ی قسم اول ، تبدیل پارچه ی روى پنبه ویك غسل براى نماز صبح در هر روز است. [۳]
استحاضه ی كثیره
استحاضه ی کثیره خون ى است كه از پنبه گذشته وبه پارچه نیز رسیده است. وظیفه :زن در این نوع استحاضه علاوه بر عوض كردنپنبه وپارچه ، باید براى هر یك ازنماز صبح ، ظهر و عصر و مغرب و عشا غسل كند. در این كه جمع بین نماز ظهر وعصر ونیز مغرب وعشا واجب است یا مىتواند بین هر یك از آن دوفاصله بیندازد وبراى هر كدام یك غسل نماید، ونیز در این كه علاوه بر غسل ، براى هر نماز ، وضو نیز واجب است یا با هر غسل - در صورت جمع بین دونماز - یك وضو کفایت مىكند ویا در هیچ صورت واجب نیست، اختلاف است. قول به وجوب وضو براى هر نماز به مشهور نسبت داده شده است. [۴]
اقوال فقها در اقسام استحاضه
برخى فقه ا، منكر استحاضه ی قلیله شده وبعضى دیگر، متوسّطه را داخل در كثیره دانستهاند. [۵]
احكام مشترك
موارد ذیل احکام مشترك بین اقسام استحاضه است:
وارسی
به تصریح برخى، وارسی بر زن جهت تشخیص نوع استحاضه واجب است. در فرض عدم امكان وارسى، در این كه واجب است به قدر متیقّن عمل شود- مانند صورت احتمال بین قلیله ومتوسّطه كه به احکام قلیله عمل شود- ویا شدیدترین احتمالات اخذ وبدان عمل مىشود- مانند آن كه در مورد یاد شده به احكام متوسّطه عمل نماید- اختلاف است. [۶] [۷] .
آمیزش
در این كه جواز آمیزش با مستحاضه متوقّف بر انجام اعمالى است كه براى نماز اولازم است؛ یا تنها متوقّف بر غسل در متوسّطه وكثیره است ودر قلیله مطلقا جایز مىباشد؛ ویا بر هیچ كدام متوقّف نیست، اختلاف است. [۸]
دخول در مسجد
در جواز دخول مستحاضه ی متوسّطه وكثیره در مسجد الحرام و مسجد النّبی صلّى اللّه علیه وآله ونیز درنگ كردن در دیگر مساجد پیش از غسل ، اختلاف است. [۹]
قرائت سور عزائم
حکم قرائت عزائم براى مستحاضه ، حكم دخول ومكث در مسجد است، لیكن مسّ قرآن پیش از وضو یا غسل ، جایز نیست. [۱۰]
نمازآیات
نماز آیات بر مستحاضه واجب است وهمان وظایفى را كه براى نماز های یومیّه انجام مىداد، باید براى نماز آیات نیز انجام دهد. [۱۱]
روزه
صحّت روزه ی مستحاضه ی متوسّطه وكثیره متوقّف بر غسل است ودر صورت ترك غسل ، روزه اش باطل است. در این كه صحّت روزه تنها متوقّف بر غسل هاى روزانه است، یا علاوه بر آن تنها غسل شب قبل ویا تنها غسل شب بعد ویا غسل هر دوشب لازم است اقوال مختلفى مطرح است. [۱۲] [۱۳]
تحفّظ
بر مستحاضه تحفّظ ونگهدارى خود از خروج خون پس از وضو و غسل واجب است. از راههاى آن، استثفار است. [۱۴]
قطع خون
چنانچه خون پیش از انجام وظایف استحاضه قطع شود، در این كه انجام دادن اعمالاستحاضه (وضو و غسل ) براى نماز ، واجب است یا مى تواند تنها به وضواكتفا كند، اختلاف است. همچنین اگر خون در بین نماز قطع شود، در اتمام نماز یا وجوب تجدید طهارت و اعاده ینماز ، واگر پس از طهارت وپیش از نماز قطع شود، در وجوب تجدیدطهارت وعدم آن، اختلاف است. [۱۵] [۱۶]
عفوخون در نماز
خون استحاضه همچون خون حیض و نفاس ، حتى اگر كمتر از یك درهم باشد، در نماز ، بخشوده نیست. [۱۷]
منبع
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۱، ص۳۹۱ تا۳۹۳
پانویس
- ↑ جواهر الکلام،ج ۳، ص۲۵۷ تا۲۵۹
- ↑ جواهر الکلام،ج ۳، ص ۳۱۳
- ↑ جواهر الکلام،ج ۳، ص ۳۱۹ تا۳۲۶
- ↑ مستمسک العروة،ج ۳، ص۳۹۱ تا۳۹۳
- ↑ جواهر الکلام،ج ۳، ص ۳۱۰
- ↑ جواهر الکلام،ج ۳، ص۳۱۱
- ↑ تحریر الوسیلة،ج ۱، ص۵۱
- ↑ مستند الشیعة،ج ۳، ص۳۱
- ↑ مستمسک العروة،ج ۳، ص۴۲۲ تا۴۲۵
- ↑ مستمسک العروة،ج ۳، ص ۴۲۵ تا۴۲۷
- ↑ العروة الوثقى،ج ۱، ص۳۵۸
- ↑ مستند الشیعة،ج ۳، ص۳۶
- ↑ جواهر الکلام،ج ۳، ص۳۶۵
- ↑ جواهر الکلام،ج ۳، ص۳۴۸
- ↑ جواهر الکلام،ج ۳، ص ۳۳۲ تا۳۳۸
- ↑ مستمسک العروة،ج ۳، ص۴۱۴ تا۴۱۷
- ↑ العروة الوثقى،ج ۱، ص۱۰۲