دوستی
رفاقت و برقرار کردن ارتباط عاطفی با یکدیگر را دوستی (دوست داشتن، محبّت) گویند. از دوستی به معنای نخست در بابهای حج، اطعمه و اشربه و شهادات سخن گفتهاند. از دوستی به معنای دوم در بابهای صدقات و نکاح سخن گفتهاند.
محتویات
دوستی در روایات
دوست خوب گزیدن و دوستان زیاد گرفتن، مستحب، و در روایات بدان تشویق و ترغیب شده است. [۱] در روایتی از امیرمؤمنان علیه السّلام آمده است: «ناتوانترین مردم کسی است که در گرفتن دوست ناتوان باشد و ناتوانتر از او کسی است که دوستی را که بدان دست یافته از دست بدهد». [۲] در روایتی از امام صادق علیه السّلام، چارچوب دوستی- که بدون آن، دوستی تحقق نمییابد- در پنج چیز دانسته شده است: اوّل، آنکه نهان و آشکار او برای تو یکی باشد. دوم، زینت تو را زینت خود و عیب تو را عیب خود بداند. سوم، دستیابی به ثروت و قدرت، موضع او را نسبت به تو تغییر ندهد. چهارم، از آنچه در توان دارد نسبت به تو دریغ نکند و پنجم که جامع همه خصلتهای پیشین است، این که تو را به گاه گرفتاری و نیاز رها نکند. [۳]
دوستان بد
دوست شدن و رفاقت با بدکار، نابخرد، دروغگو، بخیل، ترسو، قاطع رحم [۴] [۵] [۶] و کسی که از روی بیاعتنایی به نماز جماعت در مسجد حاضر نمیشود، مکروه است. [۷]
اعلام مراتب دوستی
اعلام مراتب دوستی به دوست، به منظور استحکام پایههای آن، مستحب است. [۸]
خوردن از خانه دوست
به تصریح قرآن کریم، خوردن از خانۀ دوست بدون اذن وی بیاشکال است، [۹] مگر آنکه انسان علم و یا- به تصریح برخی- ظنّ غالب به عدم رضایت وی داشته باشد. [۱۰]
نماز گزاردن در خانه دوست
نماز گزاردن در خانۀ دوست نیز همین حکم را دارد. [۱۱]
دوستی و شهادت دادن
دوست بودن با کسی، مانع شهادت له یا علیه او نیست. [۱۲]
دوست داشتن اهلبیت
دوست داشتن اهلبیت علیهم السّلام، واجب، بلکه از ارکان ایمان است. [۱۳]
اظهار دوستی نسبت به دشمنان خدا
اظهار محبت و دوستی نسبت به دشمنان خدا، حرام، بلکه منافی با ایمان به خدا است [۱۴] و بیزاری جستن از ایشان واجب است.
دوستی در خانواده
دوست داشتن اعضای خانواده (همسر و فرزندان) و اظهار محبت شوهر به همسرش و نیز مطلع ساختن وی از محبّت خود نسبت به او مستحب است. [۱۵] [۱۶] [۱۷]
اظهار دوستی
چنان که از آداب معاشرت، اظهار محبت نسبت به مردم است. [۱۸] [۱۹] همچنین مستحب است کسسی که مؤمنی را دوست دارد، او را از محبت خود مطلع سازد. [۲۰]
دوستی دنیا
</ref> در روایات متعددی از محبت به دنیا نکوهش شده و در برخی روایات، ریشۀ هر گناه دانسته شده است. [۲۱]
صدقه دادن از مال محبوب
مستحب است صدقه و انفاقهای مستحب، از مالی باشد که انسان آن را دوست دارد، نه از مال پست و کم ارزش. [۲۲] قرآن کریم بر این مطلب تأکید دارد. [۲۳]
منبع
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۳، ص۶۶۴-۶۶۶.
پانویس
- ↑ وسائل الشیعة ج۱۲، ص۱۶-۱۸.
- ↑ وسائل الشیعة ج۱۲، ص۱۸.
- ↑ وسائل الشیعة ج۱۲، ص۲۵-۲۶.
- ↑ وسائل الشیعة ج۱۲، ص۲۸-۳۰.
- ↑ وسائل الشیعة ج۱۲، ص۳۲.
- ↑ وسائل الشیعة ج۱۲، ص۳۴.
- ↑ توضیح المسائل مراجع ج۱، ص۵۰۰.
- ↑ وسائل الشیعة ج۱۲، ص۵۴.
- ↑ نور/سوره۲۴، آیه۶۱.
- ↑ جواهر الکلام ج۳۶، ص۴۰۶-۴۰۷.
- ↑ العروة الوثقیٰ ج۲، ص۳۷۷.
- ↑ جواهر الکلام ج۴۱، ص۸۰.
- ↑ مجمع الفائدة ج۷، ص۵۲۷.
- ↑ جواهر الکلام ج۳۰، ص۴۱.
- ↑ العروة الوثقیٰ ج۵، ص۴۸۱
- ↑ مهذّب الاحکام ج۲۴، ص۶.
- ↑ وسائل الشیعة ج۲۰، ص۲۱-۲۳
- ↑ وسائل الشیعة ج۱۲، ص۵۱-۵۲.
- ↑ مهذّب الاحکام ج۱۵، ص۳۰۵.
- ↑ وسائل الشیعة ج۱۲، ص۵۴.
- ↑ وسائل الشیعة ج۱۶، ص۸-۹.
- ↑ الدروس الشرعیة ج۱، ص۲۵۵.
- ↑ آل عمران/سوره۳، آیه۹۲.